حول محور اين آثار ـ بدون آگاهى دقيق از نظريات ميرزاى اصفهانى ـ بوده است. طُرفه اينكه گاهى، در بررسى براساس آثار دست دوم و سوم، تكرار يك لفظ يا يك معنى، اين نتيجه را در پى داشت كه « ميرزا از فلان و بهمان متأثر شده است»، بدون اينكه در مورد خاستگاه هاى مختلف آن لفظ يا مضمون مشترك در دو مكتب توجّه شود.
درميان اين همه بحث و بررسى، تبيين صحيح واصولىِ انديشه هاى ميرزاى اصفهانى ـ براساس اصل نوشته هاى ايشان ومبتنى بر كليات نظام فكرى او ـ كارى ضرورى مى نمود. در اين اقدام ضرورى، فرزند دانشمند ميرزاى اصفهانى، استاد محقّق، جناب حاج ميرزا اسماعيل غروى گامى پيش نهاد .بايد دانست كه جناب ايشان، در حوزه هاى علميه مشهد و قم، از محضر بزرگانى همچون شيخ مجتبى قزوينى، شيخ هاشم قزوينى، علامه سيد محمد حسين طباطبايى و آية الله بروجردى درس آموخته، و علاوه بر آن، دهها سال از عمر خود را به گرد آورى، تحقيق و بررسى در آثار و مكتوبات و تقريرات پدر بزرگوار گذرانده، ومبانى قابل اعتماد و اطمينان در شناخت آثار و نظريات ميرزاى اصفهانى به دست آورده است.
جناب غروى، بخشى از نوشته هاى مرحوم ميرزاى اصفهانى را در اختيار اينجانب قرار داد، تا ـ به جهت ايجاز و فشردگى ـ تقرير وتحريرى از آن مطالب فراهم كنم.
نگارنده سطور نيز، دركمال حفظ امانت، علاوه بر تقرير وتحرير، پانوشت هايى براى توضيح برخى از اعَلام و نكات افزود. و گفتار حاضر بدين سان پديد آمد.
پس از اينكه نوشته كامل شد، يك بار ديگر، از نظر دقيق جناب غروى گذشت. آنگاه براى نشر به فصلنامه سفينه عرضه شد، كه با چاپ آن موافقت كردند .در همين جا، بايد از زحمات استاد غروى و حُسن استقبال مسئولان نشريه سفينه تشكر و قدردانى كرد.
بايد دانست كه اين گفتار، مقدمه اى بر يك سلسله مباحث زير بنايى براى شناخت مبانى ميرزاى اصفهانى در باب فقه الحديث است .بديهى است كه تا زمانى كه اين سلسله مباحث به نتيجه نهايى نرسد، نمى توان در مورد آن، قضاوتى پسنديده و درخور شأن آن داشت.
چنانكه گفته شد، تعليقات و پاورقى هاى اين نوشتار، از نگارنده اين سطور است، كه درحين اشتغالات آموزشى و دانشگاهى به رشته تحرير در آمده است. نگارنده،
