روايت را كنار گذاشت، بلكه بايد قانون جرى و تطبيق را مورد توجه قرار داد.
2. روايات تخصيص: در قرآن كريم عموماتى وجود دارد كه بوسيله روايات تخصيص خوردهاند. بدون ترديد روايات تخصيص موافقت ظاهرى با قرآن را همراه خود نخواهند داشت. از اينرو نبايد به اين دليل آنها را كنار گذاشت. به عنوان مثال آيه مباركه «و المطلقات يتربصن بانفسهن ثلاثة قروء» (بقره (۲) / ۲۲۸) شامل تمام زنان طلاق داده شده مىشود. ولى در سنت، آيه تخصيص خورده و تنها به زنانى اختصاص داده شده كه با آنان همبسترى صورت گرفته باشد وگرنه زنانى كه چنين نباشند، عده هم نخواهند داشت. (20: ج 1، ص 171)
3. روايات تقييد: اين دسته از روايات نيز مانند روايات تخصيص، فردى از افراد آيه را مورد نظر قرار مىدهد و آيه را از حالت اطلاق بيرون مىآورد. مانند آيه مباركه «و من يقتل مؤمناً متعمداً فجزاؤه جهنم خالداً فيها و غضب اللَّه عليه و لعنه و اعدّ له عذاباً عظيماً.» كه حكم مطلق خلود در عذاب در آيه، برحسب روايات ماثوره، مخصوص موردى است كه توبه نكرده و مقتول را به علت ايمانش كشته باشد. (11: ج 3، ص 92)
4. روايات ناظر به بطن قرآن (تأويل): در جوامع حديثى به احاديثى برخورد مىكنيم كه ناظر به بطن قرآن هستند. بديهى است كه ضابطه روايات عرض در اينجا چندان كارآيى ندارد، زيرا معمولاً اين روايات با ظاهر آيات قرآن موافقت ندارند. فضيلبن يسار از امام باقر عليه السلام درباره روايت «ما من القرآن آية الا و لها ظهر و بطن.»سؤال مىكند و امام عليه السلام در پاسخ مىفرمايد: «ظهره تنزيله و بطنه تأويله. منه ما قدمضى و منه ما لم يكن. يجرى كما يجرى الشمس و القمر...» (۹: ص ۱۹۱)
به عنوان مثال معناى ظاهرى آيه شريفه «قل ارايتم ان اصبح ماءكم غوراً فمن يأتيكم بماء معين.» (ملك (۶۷) / ۳۰) روشن است. در آن، خداى متعال نعمت حياتى آب را به مردم گوشزد مىكند و همگان را متوجه رحمت و قدرت بيكران خود مىسازد. اما امام باقر عليه السلام در ذيل اين آيه بيانى دارد كه معانى باطنى و محتواى كلى
