شاخص قرآن»، كسى چنين چيزى را ادعا نكرده، بلكه قرآن كريم معيارى براى ارزيابى صحت روايات است و ارزيابى صحت روايات، غير از فهم و تفسير آن است. علاوه بر اين در بحث ارزيابى روايات با قرآن نيز گذشت كه اين ضابطه كلى و مطابق نيست. در بخش دوم هم كه آمده است «فهم قرآن با روايات» مناقشاتى چند وارد است:
1. بين معناى ظواهر آيات قرآن و تفسير و تبيين آنها تفاوت است و روايات، مبيّن آيات هستند نه آنكه درك و فهم معناى ظاهرى آيات منوط به روايات باشد.
2. تنها روايات، مبيّن و مفسّر آيات نيستند، بلكه خود قرآن هم مفسّر آيات خود است، چنانكه در نهج البلاغه درباره قرآن آمده «مفسراً مجمله و مبينا غوامضه». (۶: خطبه ۱)
از سوى ديگر ثابت شد موضع قرآن نسبت به روايات سه گونه است: 1- مخالف با قرآن 2- غيرمخالف با قرآن 3- مسكوت عنه. در تمامى موارد فوق، امكان فهم و درك ظواهر آيات وجود دارد. و اينكه ما به يكى از نتايج سه گانه مىرسيم، دلالت بر آن دارد كه ظواهر قرآن حجيت دارد. از اينرو اشكال فوق سالبه به انتفاى موضوع است.
خاطرنشان مىشود تأمل در علت صدور روايات عرض و كاربرد آن در باب تعارضات، روشن مىسازد كه فهم ظواهر آيات قرآن ميسّر بوده و از حجّيت برخوردار است.
جمعبندى و نتيجه
1. احاديث عرض، از جمله احاديثى هستند كه در جوامع حديثى شيعه و سنى آمده و مورد اتفاق علماى اسلام هستند.
2. مسأله عرضه روايات بر قرآن، نخستين بار، از جانب پيامبر صلى اللَّه عليه وآله مطرح گشته و علت آن افزايش كذابين و وضّاعين حديث در جامعه نبوى است. و هدف از آن
