امام سجاد عليه السّلام از بردبارترين مردم بوده و بسيار خشم خود را فرو مى‌خورد. تاريخنويسان از موارد بردبارى او نمونههايى ذكر كرده‌اند:
- آن حضرت كنيزى داشتند كه هنگام وضو آب بر دست مباركشان مى‌ريخت، روزى ظرف آب از دست او افتاده و به صورت امام اصابت كرده و صورت ايشان را مجروح ساخت كنيز فورا اين آيه از قرآن را تلاوت كرد:
وَ الْكاظِمِينَ الْغَيْظَ؛و كسانى كه در هنگام غضب خشم خود را فرومى‌خورند. امام نيز به سرعت فرمودند: خشم خود را فروخوردم. با شنيدن اين كلام و ديدن بردبارى امام، كنيز اميد بست تا چيز بيشترى از امام بخواهد. لذا دنباله آيه را تلاوت كرد:
وَ الْعافِينَ عَنِ النَّاسِ؛ و كسانى كه از گناهان مردم درمى‌گذرند. امام عليه السّلام فرمودند: خدا از تو درگذرد. سپس كنيزك قسمت پايانى آيه شريف را تلاوت نمود:وَ اللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ؛و خداوند نيكوكاران را دوست دارد امام عليه السّلام نيز در جواب او فرمودند: برو كه تو را آزاد كردم[۱].
- شخص پستى آن حضرت را دشنام داد امام عليه السّلام از وى روى برگرداند آن شخص گفت: با تو بودم؛ و امام عليه السّلام به سرعت جواب داد: من هم روى خود را از تو برگرداندم. و بدين ترتيب امام سجاد عليه السّلام از مقابلهبهمثل پرهيز كرده و او را ترك كردند[۲].
- از نمونههاى بارز بردبارى امام سجاد عليه السّلام اين است كه مردى به او تهمت زده و بسيار دشنامش داد امام عليه السّلام فرمود: «اگر ما آنچنانيم كه گفتى خدا ما را بيامرزد و اگر ما چنانكه گفتى نبوديم خداوند تو را بيامرزد»[۳].
[۱]( ۱). امالى صدوق ۱۶۸ ح ۱۲، ارشاد ۲/ ۱۴۶، مناقب آل ابى طالب ۴/ ۱۵۷، تاريخ دمشق ۳۶/ ۱۵۵، مختصر ابن منظور ۱۷/ ۲۴۰، سير الاعلام النبلاء ۴/ ۳۹۷، نهاية الارب ۲۱/ ۳۲۶.
[۲]( ۱). مناقب آل ابى طالب ۴/ ۱۷۱، البداية و النهاية ۹/ ۱۰۵.
[۳]( ۲). ارشاد ۱/ ۱۴۶ به نقل از عبيدلى نسابه م ۲۷۰ ه در نسب آل ابى طالب.
