درآمد

اهتمام به اخبار و احاديث گزارش شده توسط اهل سنّت، انظار و افکار فقيهان ساير مذاهب اسلام، از دير باز مورد توجه بزرگان فقه و حديث اماميه رضي الله عنه بوده است. شيخ صدوق رضي الله عنه در کتب حديثي خويش چون: من لايحضره الفقيه،^۱ الخصال،^۲ معاني الاخبار^۳ و... و همچنين شيخ طوسي، در اغلب کتب اصولي، فقهي، تفسيري و حديثي خويش به احاديث و افکار فقيهان، محدّثان، متکلّمان و اصوليان اهل سنّت توجه خاصّي مبذول داشته است.^۴
علامه مجلسي رحمه الله عليه نيز در بحارالانوار، به منابع فراواني از اهل سنّت مراجعه نموده و از آنها استفاده کرده است. ايشان تنها از کتاب صحيح البخاري بيش از هفتصد مورد استفاده و از آن ياد نموده‌اند.^۵ ايشان در هنگام ياد کردن از مصادر بحارالانوار، بيش از هشتاد عنوان از کتب اهل سنّت اعم از: كتب حديثي (جوامع و شروح آنها) تفسيري، تاريخي را که به آنها مراجعه داشته و از آنها استفاده کرده است، ياد مي‌کند.^۶
يکي از مباحث بسيار مهم در فقه اسلام مسأله خمس است. با وجود اتفاق فقيهان امامي و امامان مذاهب اسلامي در اصل وجوب اين فريضه مالي، در بعضي از فروعات آن، مثل اين که خمس به چه چيزهائي تعلّق ميگيرد؟ مالکيت خمس از آن کيست؟ در چه مواردي خمس بايد مصرف شود؟ و مواردي از اين قبيل بين انديشمندان شيعي و ديگران اختلاف است.
منشأ اختلاف، اختلاف احاديث و برداشتهايي است که محدّثان و فقيهان فريقين در باره برخي احکام داشتهاند.
صحيح البخاري ـ که از کهنترين و معتبرترين جوامع حديثي اهل سنّت است و بيشترين احاديث آن رنگ فقهي دارد ـ احاديث فراواني در باره خمس آورده است.
مراجعه به احاديث اهل سنّت، بويژه صحيح البخاري و مقايسه آن با آنچه در ساير منابع فريقين آمده است، مي‌تواند به فقيه براي تصحيح يا تأييد ديدگاهش کمک نمايد.