راست آزمایی جایگاه ابن حجاج بغدادی نزد امیرالمؤمنین(علیه السلام) (مطالعه موردی: نقد تاریخی روایت الدُّرُ النَّضید)

نشریه : پژوهش نامه علوی

نویسنده : پديدآورنده : سعید توفیق
پديدآورنده : وجیهه میری

چکیده :

ابن حجاج بغدادی، شاعر امامی مذهب قرن چهارم و سُراینده قصیده «الفـائیّـة» میباشد. وی با عضدالدوله بویهی و شریف مرتضی معاصر بوده است. کتاب الـدُّر النَّـضیـد تألیف سید بهاءالدین علی بن عبدالحمید الحسینی، برای نخستین بار روایتی را در مورد مناسبت و زمان خواندن قصیده «الفـائیّـة» توسط ابنحجاج گزارش میکند، که بیش از آنکه به یک رخداد تاریخی نزدیک باشد به داستانی ذهنی میماند. مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی در مقام آن است که به نقد روایت مذکور بپردازد.
با توجه به سن اندک شریف مرتضی، دلخوری سید مرتضی از عضدالدوله، عدم ذکر روایت الـدُّر النَّـضیـد در مصادر تاریخی، آشفتگی در روایت، عدم اعتبار خواب نزد شریف مرتضی، مردود بودن فحاشی در منطق اهل البیت(علیهم السلام)، روشن میشود روایت کتاب الـدُّر النَّـضیـد که به منظور ترسیم جایگاهی رفیع برای ابنحجاج نزد امیرالمؤمنین و ائمه اطهار(علیهم السلام) و مقدسنمایی شخصیت وی، برای نخستین بار گزارش شده است؛ فاقد اعتبار تاریخی کافی و محل تردید، بلکه مردود است؛ و در نتیجه عذرخواهی شریف مرتضی از ابن حجاج پذیرفتنی نیست.