صحيفه سجاديه است. بنا به سنت شيعي، امام زين العابدين عليه السلام ادعيه خويش را جمع آوري كرده و آن را به فرزندان خويش به خصوص امام محمد باقر عليه السلام و زيد بن علي(ره) آموخته و املا نموده است. متن صحيفه سجاديه در دوره‌هاي بعد، به طور گستردهاي در ميان گروه‌هاي شيعي منتشر شده است. متخصصان حديث معتقدند كه متن صحيفه سجاديه متواتر است. بررسي تاريخي سندها و نسخه‌هاي مختلف صحيفه سجاديه، تحليل محتوايي ساختار ادعيه و مناجاتهاي موجود در صحيفه سجاديه مباحث بعدي مقاله وي است. چيتيك بر اين باور است كه ترتيب قرار گرفتن مطالب در متن صحيفه به ما اجازه ميدهد كه ميان پنجاه و چهار دعا ـ كه بدنه اصلي متن را تشكيل ميدهند ـ و ادعيه اضافه شده ـ كه شامل چهارده ضميمه (از جمله دعاهاي روزهاي هفته) و پانزده مناجات است ـ قايل به تمايز شويم. پنجاه و چهار دعاي اصلي طراوت و وحدت غير قابل انكاري در سبك و موضوع از خود نشان ميدهند؛ در حالي كه بخش‌هاي ديگر، بويژه بخش مناجاتها، نظم و ترتيبي معين و هنرمندي خود آگاهانهاي را به متن اصلي ميافزايند كه تواند نشانگر دخالت مؤلف ديگر باشد.^۱
مارسين كاوسكي^۲ در مقاله «كليني و الكافي: نخستين گزيده‌هاي حديثي شيعه دوازده امامي»^۳ به معرفي مجموعه گرانسنگ الكافي ثقة الاسلام كليني(ره) پرداخته است. او در مقدمه مقاله خود، با اعتراف به اين كه تا كنون ديدگاه شيعه دوازده امامي، در باره احاديث پيامبر صلي الله عليه و آله و امامان عليهم السلام به طور شايسته و دقيق، از سوي مسلمانان و شرق شناسان پژوهش نشده، به معرفي جايگاه حديث در شيعه و معرفي كليني پرداخته است.^۴ در ديدگاه وي الکافي، از نخستين كتب حديثي شيعه، و جزء چهار كتاب معتبر حديثي ـ فقهي مذهب اماميه است؛ كليني در گردآوري، تنظيم و ارائه احاديث، داراي اصول و مباني پيشيني بوده كه در مقدمه وي بر الكافي بازتابيده است؛ روش شناخت كليني، در بخش الاصول في الکافي، موضوع اصلي مقاله كاوسكي است. نويسنده تلاش دارد مباني و روش كليني در گزارش احاديث و زمينه‌هاي تاريخي پيدايش الكافي را، با استناد به مقدمه كليني و منابع اسلامي ـ شيعي تحليل كند. نشان دادن امتيازات و ويژگيهاي اسنادي و متني بر اساس روايات كتاب العقل و الجهل، نمونه آزموني كاوسكي، براي تبيين شيوه و ساختار كليني در اصول الكافي بوده است. بررسي ويژگيهاي ساختاري و منهجي كليني در گزارش روايات الكافي نقطه مشترك اين مقاله با مقاله رابرت گليو^۵ است. آقاي گليو در مقاله «پيوند حديث و فقه: مجموعه‌هاي رسمي احاديثِ اماميه»^۶ به روش شناسي كتب اربعه حديثي اماميه به همراه المقنعه شيخ مفيد پرداخته است. در نگاه وي در مذهب اماميه، اخبار امامان شيعه، يكي از منابع اصلي و مهم فقه، در كنار قرآن و احاديث پيامبر صلي الله عليه و آله به شمار ميآيد. محدّثانِ شيعي قرن چهارم و