اخبار مدینه‌

ترجمه کتاب «خلاصة الوفا باخبار دار المصطفی» یکی از مهم‌ترین منابع درباره شناخت تاریخ و جغرافیای شهر مدینه

این اثر، ترجمه کتاب «خلاصة الوفا باخبار دار المصطفی» است که یکی از مهم‌ترین منابع درباره شناخت تاریخ و جغرافیای شهر مدینه محسوب می‌شود. این کتاب در بین علمای اهل سنت، به عنوان مرجع نخست و مأخذ اول مدینه‌شناسی شناخته شده و درعین حال مورد عنایت علمای معظم شیعه نیز قرار گرفته است.

مؤلف کتاب در ابتدا، کتاب «وفاء الوفا باخبار دار المصطفی» را در چهار جزء و با صفحات زیاد نوشت. اما به منظور سهولت دسترسی زائران و علاقه‌مندان، خود خلاصه‌ای از آن را به صورت کتاب مستقلی و با نام «خلاصة الوفا باخبار دار المصطفی» تهیه و تدوین کرد.

در کتاب خلاصة الوفا، تمام مطالب مهم وفاء الوفا آمده و در مواردی از ذکر اسناد روایات طولانی و روایات گوناگون که دارای یک موضوع بوده، خودداری شده است...

مؤلف این کتاب، از هیچ واقعه مهم تاریخی مدینه منوره غافل نبوده است. او معتقد به توسل و تشفع به معصوم بوده و در آخر جزء چهارم، احادیث مربوط به زیارت قبر پیامبر را آورده و فصل سوم را در توسل زائر و تشفع جستن به آن حضرت اختصاص داده است و این درست برخلاف اعتقادات وهابیت است.

مؤلف، احادیثی را که در فضائل حضرت علی و اهل بیت از پیامبر خدا(ص) روایت شده، بدون تعصب نقل کرده است.

ترجمه این کتاب به فارسی توسط مترجمی گمنام در زمانی نزدیک زمان تألیف کتاب (قرن ۱۰) صورت گرفته است. او در مقدمه خود آورده است:

سبب تحریر این مختصر آن بود که بعضی از یاران عجم و دوستان مکرم و محترم که از زبان عربی عاری و از صنعت و صناعت و نحو، محتجب و متواری بودند و شوق اطلاع بر اخبار قبة الإسلام و حرم محترم مدینه بسیار داشتند و اظهار آن می‌نمودند، پس در خاطر فاتر این فقیر خسته و ضعیف ناتوان شکسته افتاد که تاریخ وسیط عالم فاضل سید علی سمهودی که مسماست به «خلاصة الوفا باخبار دار المصطفی» به فارسی ترجمه شود تا نفعش نسبت به عجمان عام گردد.

فهرست

مقدمه/ کتاب‌های تاریخی و جغرافیای تاریخی، سفرنامه‌ها، شرح احوال علامه سمهودی، مترجمین این کتاب.

باب اول/ نام‌های مدینه: نود و پنج اسم برای مدینه، در فضیلت مدینه و تفضیل آن بر سایر بلاد، دعای پیامبر در حق مدینه و اهل آن، در خاک مدینه و میوه‌های آن ...

باب دوم/ فضیلت زیارت و فضل مسجد نبوی: در فضیلت زیارت، توسل به پیامبر(ص)، فضل مسجد نبوی.

باب سوم/ اخبار ساکنان مدینه از قدیم تا زمان رسول خدا(ص).

باب چهارم/ عمارت مسجد نبوی و آنچه به آن متعلق است و بیان حجره‌های همسران پیامبر.

باب پنجم/ مصلای عید و مساجد نبویه و مقابر مدینه و فضل احد و شهدای آن.

باب ششم/ چاه‌های مدینه و صدقات نبویه و آنچه به دست مبارک خود نهال کرده‌اند.

باب هفتم/ مساجدی که پیامبر در سفرها و غزوات در آن مساجد نماز خوانده‌اند.

باب هشتم/ دره‌ها، چراگاه‌ها، قلعه‌ها، کوه‌های مدینه.