محمد بن جعفر القرشي، قال: حدثنا محمد بن الحسين بن أبي الخطاب، عن عمر بن أبان الکلبي، عن [محمد] بن سنان».
أخبرنا عبد الواحد بن عبد اللّه، قال: حدثنا محمد بن جعفر القرشي، قال: حدثنا محمد بن الحسين بن أبي الخطاب، عن عمر بن أبان الکلبي، عن ابن سنان، عن أبي السائب.
با توجه به: 1) قرينه چهارم، يعني اتحاد اوايل سند و افتراق اواخر آن؛ 2) واقع شدن محمد بن الحسين بن ابي الخطاب در طريق کتاب‌هاي محمد بن سنان، مانند روايات فوق، ميتوان استظهار نمود که اين روايات و از جمله حديث اثناعشر از کتاب محمد بن سنان اخذ گرديده است.
5. کتاب عبد اللّه بن حماد الانصاري (تأليف در حدود 229 ق)
اطلاعات کمي در باره عبد اللّه بن حماد وجود دارد. او قبل از سال 130 به دنيا آمده ۱ و در سال 229 زنده بوده است ۲ .
عبد اللّه بن حمّاد راوي يکي ديگر از احاديث اثناعشر در کتاب الغيبة نعماني است. ۳ طريق نعماني به عبد اللّه بن حمّاد در بيشتر ۴ اينگونه است: «أبو سليمان بن هوذة أبي هراسة الباهلي، قال: حدّثنا إبراهيم بن إسحاق النهاوندي، قال: حدّثنا أبو محمد عبد اللّه بن حماد الأنصاري سنة تسعة و عشرين و مائتين».
با توجه به اين که سند اين روايات تا عبد اللّه بن حمّاد تغيير نميکند، ولي راويان پس از او تغيير مييابند. از اين رو، يکي از منابع احاديث الغيبة نعماني کتاب عبد اللّه بن حماد است. اين کتاب نيز به صورت مستقل وجود ندارد.
6 . کتاب محمد بن خالد البرقي (م نيمه قرن سوم)
محمد بن خالد از دانشمندان شيعه در قرن سوم هجري است. ۵ او از محضر سه امام کاظم، امام رضا و امام جواد عليهم السلام بهرههاي فرواني برده است. تأليفات متعدد او ميتواند اين ادعا را به اثبات برساند ۶ . تأليفات محمد بن خالد نيز در گذر زمان از ميان رفته است .
1.. از ابو بصير (م ۱۵۰ ق) و عبد اللّه بن ابي يعفور (م ۱۳۱ ق) روايت نقل کرده است (ر.ک: الغيبة للنعماني، ص ۲۴۴، ح ۲۸ و ص ۲۹۱، ح۶۸ و ص ۳۵۴، ح ۲).
2.. ر.ک: الغيبة للنعماني، ص ۶۵، ح ۱ و ص ۱۵۶، ح ۱۲ و ص ۲۱۰، ح ۴ و ص ۲۵۵، ح ۱ و ص ۳۰۰، ح ۴ و ص ۳۱۳، ح ۸ و ص ۳۵۳، ح ۲.
3.. قسمتي از متن روايت اين است: «رسول اللّه صلي الله عليه و آله : عِدَّتُهُمْ [الأَئمَّة] عِدَّةُ أشْهُرِ السُّنّةِ» (ر.ک: الغيبة للنعماني، ص ۶۵، ح ۱) .
4.. ر.ک: الغيبة للنعماني، ص ۵۷، ح ۱ و ص ۱۲۷، ح۱ و ص۱۵۴، ح ۱۲ و ص ۱۶۰، ح ۸ و ص ۲۰۳، ح ۴ و ص ۲۰۹، ح ۱۷ و ص۲۱۵، ح ۳ و ص ۲۳۸، ح ۲۸ و ص ۲۳۸، ح ۳۰ و ص ۲۴۴، ح ۴۴ و ص ۲۴۴، ح ۴۵ و ص ۲۴۷، ح ۱ و ص ۲۶۶، ح ۳۴ و ص۲۶۸، ح ۳۹ و ص ۲۷۲، ح ۴۹ و ص ۲۷۹، ح ۶۴ و ص ۲۸۲، ح ۶۸ و ص ۲۸۶، ح ۷ و ص ۲۸۷، ح ۸ و ص ۲۸۹، ح ۴ و ص ۲۹۹، ح ۸ و ص ۲۹۹، ح ۱۲ و ص ۳۱۳، ح ۵ و ص ۳۱۵، ح ۸ و ص ۳۱۶، ح ۱۱ و ص ۳۱۸، ح ۵ و ص ۳۱۹، ح ۸ و ص ۳۲۷، ح ۶ و ص ۳۲۹، ح۹ و ص ۳۳۱، ح ۲.
5.. فرزند او، يعني احمد بن محمد بن خالد متوفاي سال ۲۸۰ هجري است.
6.. ر.ک: رجال النجاشي، ص ۳۳۵؛ رجال الطوسي، ص ۳۷۷.
