مراحل و قواعد فقه الحديث از ديدگاه مجلسي اوّل در « لوامع صاحبقراني » - صفحه 135

7. و ان کان الدّم دون حمّصه فلا بأس. در بعضي از نسخ حمّصه و در بعضي ديگر خمّصه آمده است. ظاهراً تصحيف نسخه‌برداران است.۱
8 . و قال ابوجعفر عليه السلام : انّ الله تبارک و تعالي يحبّ الملاعب في‌الجماع بلا رفث. ظاهراً تصحيف از نسخه‌برداران شده است و في: ‌الجماعة باشد.۲
9. ... فليس له ان يفسخ اعتکافه حتي يمضي ثلاثة ايام. در بعضي از نسخ، يعني آمده است؛‌ ظاهراً تصحيف يمضي است.۳
10. و انّما يکره الاحتباء في ‌المسجد الحرام تعظيماً للکعبه. در بعضي از نسخ، الاحتذاء آمده است؛‌ ظاهراً تصحيف از نسخه‌برداران صورت گرفته است.۴
11. و سأله محمّدبن الحلبي عن دهن الحنّاء ‌و البنفسج. در بعضي از نسخ، حسني و خيري است و به گمان آن‌که روغن حنّا نيست، تصحيف شده است.۵
12. ... هذا من نصب او شدة او بلاء أو شعث فأجر فلاناً فيه. در بعضي از نسخ به جاي شعث، سغب آمده است و تصحيف شده است.۶
13. ... ان يضع الحنّاء علي رأسه انّما يکره السّک. در کافي و تهذيب، مسک آمده است؛‌ ظاهراً تصحيف از نسخه‌برداران شده است.۷

تصحيف در سند

1. روي يوسف بن‌محمدبن‌ابراهيم. لفظ «ابن‌محمد» در هيچ کتابي از کتب حديث و کتب رجال نيامده است. ظاهراً از قلم نسخه‌برداران زياد شده است؛ چون در فهرست صدوق نيز نيست.۸
2. روي محمد بن بکر عن‌ابن الحسن موسي‌ بن جعفر عليهما السلام در الکافي، از موسي‌ بن ‌بکر روايت کرده است و آن صحيح است؛ سهو از نسخه برداران اين کتاب شده است.۹
3. ... جعلت صدقاتها لبني ‌هاشم و بني ‌المطلّب. در بعضي از نسخ، عبدالمطلب است و ظاهراً سهو از نسخه‌برداران است.۱۰
4. و روي عن علّي بن ابي راشد. ظاهراً‌ در تقديم و تأخير کلمه ابي سهو از نسخه‌برداران شده است. در اصل چنين بوده است: روي عن ابي علي بن راشد که او وکيل امام علي النقي عليه السلام است.۱۱

1.. ر.ک: همان، ج۱، ص ۵۳۶.

2.. ر.ک: همان، ج۵، ص ۱۲۴.

3.. ر.ک: همان، ج۶ ، ص ۶۹۶.

4.. ر.ک: همان، ج۷، ص ۴۷ـ۴۶.

5.. ر.ک: همان، ج۷، ص ۴۶۶.

6.. ر.ک: همان ،ج ۸، ص ۱۹۰.

7.. ر.ک: همان، ج۸، ص ۳۱۷.

8.. ر.ک: همان ، ج۳، ص۴۰۳.

9.. ر.ک: همان، ج۵،ص۴۳۰.

10.. ر.ک: همان،ج۵،ص۵۴۳.

11.. ر.ک: همان، ج۶،ص۵۹۳.

صفحه از 154