4. چون اکثر عامه تشهد را سنت مي‌دانند، احاديث به عنوان تقيه، بسيار وارد شده است؛ از آن جمله از امام باقر عليه السلام منقول است که هرگاه از جهت تشهد بنشيند و حمد الهي کند، او را کافي است و باز، منقول است از آن حضرت عليه السلام که پرسيدند: در تشهد چه چيز بخوانيم؟ حضرت فرمودند: بهترين چيزهايي که مي‌دانيد، بخوانيد. اگر مقرر بود که خصوص بعضي از ثناها و دعاها را بايد بخوانيد، هر آينه، مردمان هلاک مي‌شدند، يا اگر آنچه عامه مي‌گويند، از تحيات و غير آن، لازم بود، بر مردمان، هر آينه هلاک مي‌شدند و مقرر بودند که صحابه هر چه آسان‌تر بود، از آنچه مي‌دانستند، مي‌خواندند. ۱
5. در صحيح از علي بن يقطين منقول است که از امام موسي کاظم عليه السلام سؤال کرد در مورد شخصي که نداند يک رکعت يا دو رکعت يا سه رکعت خوانده است. حضرت فرمودند: بنا بر جزم مي‌گذارد و سجده سهو مي‌کند و تشهد خفيف به جا مي‌آورد. اين حديث حمل بر تقيه مي‌شود؛ چون موافق مذهب شافعيه است. ۲
6 . از عبدالله منقول است که امام صادق عليه السلام فرمودند: خمس نيست، مگر در غنايم، و اين خاص و مخصوص غنيمت است. در اين حديث احتمال تقيه وجود دارد؛ چون اکثر عامه، زکات آنها را مي‌گيرند و قايل به خمس نيستند، مگر در غنايم؛ چون نص قرآن است. ۳
7. از ابن اذينه منقول است که از امام صادق عليه السلام در مورد حج اکبر سؤال کرد. حضرت فرمودند: روز عرفه حج اکبر است و رمي جمار، حج اصغر است. بعيد نيست که اين حديث از روي تقيه وارد شده باشد؛ چون عامه اهتمام بسيار به شأن عرفه دارند و نقل کرده‌اند که حج، عرفه است. ۴
8. امام صادق عليه السلام فرمودند: يک طواف در دهه، بهتر از هفتاد طواف در حج است. احتمال دارد مراد حضرت، افضليت حج تمتع باشد که اول عمره به جا آورند و بعد از آن حج کنند و با اين طريق تعبير کردن و تصريح به تمتع نکردن، از روي تقيه خواهد بود؛ زيرا سنيان با آن‌که اجماع بر غلط عمر در نفي حج تمتع کردند و ليکن باز حج تمتع نمي‌کنند. ۵
9. امام صادق عليه السلام مي‌فرمايند: هرگاه آب به قدر دو قله باشد، چيزي آن را نجس نمي‌کند. اين حديث تقيه از راوي يا از امام عليه السلام است؛ چون موافق مذهب شافعي است. ۶
ابهام در حديث
سنت، مفسر قرآن و در پي تبيين نکات دقيق معارف الهي و احکام عملي است. در نتيجه، لازم است واضح و صريح باشد و بايد پژوهشگر در کلام اهل بيت عليهم السلام ، عالمانه در پي رفع کژتابي‌ها و گره‌هاي
1.. ر.ک: همان، ج۴، ص۱۱۳.
2.. ر.ک : همان، ج۴، ص۲۷۲؛ ج۶ ، ص ۴۴۸.
3.. ر.ک : همان، ج ۵، ص۵۵۷.
4.. ر.ک : همان، ج ۸، ص۲۵۸؛ ج۷، ص۴۷ ـ ۴۸.
5.. ر.ک : همان ، ج ۷، ص۸۵.
6.. ر.ک : همان، ج ۱، ص۲۰۷.
