پژوهشي در باره خُذُوا بِمَا رَوَوْا وَ ذَرُوا مَا رَأَوْا - صفحه 170

اولين کسي که بدان استناد کرده، محقق نراقي در قرن سيزدهم و پس از آن، شيخ انصاري و معدودي از اعلام پس از شيخ انصاري هستند. نيز اين حديث در مقام عمل، از سوي تعدادي از فقها و اصوليان متأخر از نراقي و انصاري، مانند امام خميني و آيت الله خويي رد شده است. بنابراين، روشن شد که متقدمين به اين روايت عمل نکرده‌اند و عمل بدان از سوي متأخران شاذ است.
4. بررسي روايت از ناحيه صدور، بنا بر هر دو مبناي معروف (وثوق و وثاقت) عدم حجيت آن را از اين جهت ثابت کرد.
5. اگر حجيت روايت را بپذيريم، حديث بر وثاقت مشايخ بن فضال يا صحت احاديثي که از بني‌فضال بر طريق صحيح نقل شده، دلالت تام ندارد. پس امر وارد شده در آن الزامي نيست، بلکه فقط بيان اباحه است.
آنچه از اين بحث به دست آورديم، اين است که روايت ياد شده هيچ يک از موارد ياد شده را اثبات نمي‌کند. اين به ما مي‌فهماند که بايد روايات را از همه جوانب بررسي کرد و به يک جهت نبايد اکتفا کرد. و بررسي همه جانبه در صورتي ممکن است که روايت از جانب مصادري که آن را نقل کرده‌اند، سند، متن، دلالت و فهم علي و عمل آنها در قديم و جديد، انسجام متني و مطابقت با تاريخ بررسي گردد. غافل شدن از برخي از جوانب آثار نامطلوبي به دنبال دارد.

کتابنامه

ـ الاجتهاد و التقليد، سيد روح الله موسوي الخميني، تحقيق و نشر: مؤسسة تنظيم و نشر آثار امام خميني، 1376/1418ق.
ـ بحارالأنوار، محمد باقر مجلسي، بيروت: مؤسسة الوفاء، 1404ق.
ـ جواهر الکلام، شيخ محمد حسن جواهري،تهران: دارالکتب الإسلامية، 1365 ش.
ـ خاتمة المستدرک، ميرزا حسين نوري، تحقيق: مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث، اول، 1415ق.
ـ الخلل في الصلاة، روح الله موسوي خميني قدس سره قم: بي‌نا،‌ بي‌تا.
ـ رجال النجاشي، أحمد بن علي نجاشي، قم: مؤسسة النشر الإسلامي، 1407 ق.
ـ الرسائل، روح الله موسوي خميني قدس سره ، قم: مؤسسة اسماعيليان، 1385ق.
ـ عوائد الأيام، أحمد بن محمد مهدي نراقي، تحقيق: مرکز الأبحاث و الدراسات الإسلامية، قم: مرکز النشر التابع لمکتب الإعلام الإسلامي، اول، 1417 ق/1375 ش.
ـ الغيبة، شيخ محمد بن حسن طوسي، طبع مؤسسة معارف الإسلامي، 1411ق.
ـ فقه الصادق عليه السلام ، سيد محمد صادق حسيني روحاني، قم: مدرسة الإمام الصادق عليه السلام ، دوم، 1412ق.
ـ فهرست الطوسي، شيخ محمد بن حسن طوسي، نجف: المکتبة المرتضوية.
ـ قاموس الرجال، شيخ محمد تقي التستري قدس سره ، تحقيق و نشر: مؤسسة النشر الإسلامي.

صفحه از 170