د. جعفر بن محمّد رازيّ
در زمره مشايخ ابن قتيبه أبوعبدالله جعفر بن محمّد[احمد] رازي خواري از متكلّمان و محدّثان والامقام و ثقه مکتب امامت، قرار دارد. كتابي دامنه گستر در زمينه امامت جزو نگاشتههاي وي است۱ .
ه . أحمد بن ابراهيم مراغي
از أساتيد ديگر وي، أبوحامد أحمد بن ابراهيم مراغي به شمار ميآيد.۲ او از صحابيان امام عسكري عليه السلام است که حلّي و ابن داوود وي را در بخش نخست رجال خود ـ كه ويژه ثقات و ممدوحين است ـ برشمردهاند۳ .
و. محمّد بن علي بن بلال
أبوطاهر محمّد بن علي بن بلال نيز از مشايخ ابن قتيبه محسوب ميشود۴ . طوسي وي را ثقه، ارجمند و از صحابيان امام هادي و عسكري عليه السلام بر شمرده است. او از مجموعه وكيلاني بوده كه امام عصر عليه السلام را ديده و از طرفي امام عسكري عليه السلام در نامهاي ـ كه به ابراهيم بن عبده نيشابوري فرستادهاند ـ او را ثقه امين و عارف بما يجب معرفي نمودهاند۵ .
ز. عبدالله بن حمدويه بيهقي خراساني
وي در عِداد أساتيد ابن قتيبه به شمار ميآيد۶ . طوسي او را از صحابيان امام عسكري عليه السلام بر شمرده۷ و ابن داوود جزو ممدوحين به حساب آورده است۸ . گويا برخي از شيعيان در باره اصالت نامه امام عسكري عليه السلام به ابراهيم بن عبده وكيل خويش در منطقه نيشابور، دستخوش ترديد شده و احتمال داده بودند كه مجعول باشد. از اين رو، امام طي نامه جداگانهاي به عبدالله بن حمدويه آن را تأييد نمودند۹ . اين كه امام عليه السلام به وي نامه نوشته و در ضمن معرفي وكيل خويش از شيعيان خواستهاند كه به وي مراجعه شود. و به علاوه، در پايانِ نامه ذكر خاص بعد از عام نموده و عبدالله بن حمدويه را مورد ترحم ويژه قرار داده؛ به نحوي بارز بيانگر والامقامي، عظمت، جلالت و نفوذ كلمه وي است. به گفته رجاليان يكي از راههاي شناخت وثاقت افراد، اين است كه امام اورا مورد ترحم قرار داده باشد۱۰ .
1.. رجال الكشّي، ش۱۶ و۱۹۶؛ رجال النّجاشي، ش ۳۱۶؛ رجال الحلّي، ص۹۱، ش۱۹؛ رجال ابن داوود، ج۱، ش۳۰۱؛ وسائل الشيعه، ج ۱۵، باب ۵۰، حديث ۲۰۷۱۷.
2.. رجال الكشّي، ش ۱۰۱۹ و ۱۰۲۰؛ رجال الحلّي، ص ۶۸، ش۲۹؛ التحرير الطاوسي، ص ۶۵؛ وسائل الشيعه، ج۲۷، ح ۳۳۴۵۵؛ مستدرك الوسائل، ج۱۲، باب ۳۷، ح ۱۴۱۹۴.
3.. رجال الطّوسي، ش ۵۸۳۰؛ رجال الحلّي، ص۶۸، ش۲۹؛ رجال ابن داوود، ش ۵۵.
4.. رجال الكشّي، ش ۱۰۷۱.
5.. رجال الكشّي، ش ۱۰۸۸؛ رجال الطّوسي، ش ۵۸۱۴ و۵۸۱۵.
6.. رجال الكشّي، ش۱۰۲۶.
7.. رجال الطّوسي، ش۵۸۶۰.
8.. رجال ابن داوود، ج ۱، ش۸۵۸ .
9.. رجال الكشّي، ش۱۰۸۹.
10.. الفوائد الرّجاليه، (حسيني) ص۵۰.