ج. عبدالواحد بن محمّد بن عبدوس نيشابوري
وي نيز از شاگردان ملازم، سخت كوش و ثقه ابن قتيبه بوده است. شيخ صدوق در سال 352 هجري در نيشابور او را ملاقات كرده و با واسطه وي، روايات منقول از ابن قتيبه را دريافت كرده است. بي ترديد، ترضّي فراوان صدوق پس از نام وي، حاوي وثاقت و ارجمندي او است ۱ .
د. محمّد بن أحمد علوي
از روات ابن قتيبه، أبوعليّ محمّد بن احمد بن محمد بن عبدالله بن الحسن بن الحسين بن علي بن الحسين بن علي بن أبي طالب است. شيخ صدوق از وي به شريف تعبير نموده است که بيانگر والامقامي وي است۲ .
ه . حسن بن حمزه علوي
در عداد شاگردان ابن قتيبه نام حسن بن حمزه علوي مرعشي، مشهور به أبومحمّد طبري (م358ق) به چشم مي‌خورد۳ . وي از شخصيت‌هاي عالي‌قدر طايفه اماميه و فقيهان برجسته آن است که در قلمرو انديشه ديني، دست به تأليف زده و مؤلّفي چيره دست و پُر نويس معرفي شده است. طوسي وي را فاضل، اديب، عارف، فقيه، زاهد، پرهيزگار و سرشار از صفات نيک شناسانده است۴ .
و. عمر بن عبد العزيزكشّي
وي ارتباطي بسيار وثيق و مستحكم با ابن قتيبه داشته و بارها در كتاب خويش از او به نقل پرداخته و به گفته‌هايش در جرح و تعديل راويان اعتماد نموده است۵ . تمامي رجال شناسان، كشّي را از ثقات و عيون بر شمرده و از تمامي جهات ستوده‌اند. ۶
ز. محمد بن أحمد بن زيارة [زئارة]
در موردي شيخ صدوق با واسطه أبوعلي محمّد بن أحمد بن زيارة [زئارة] بن عبد الله بن الحسن بن الحسين بن علي بن الحسين بن علي بن أبي طالب از علي بن محمّد بن قتيبه، به نقل پرداخته و از ابن زيارة با دو عنوان شريف الدّين و صدوق ـ صريح در توثيق وتعديل وي هستند ـ تعبير نموده است۷ .
1.. من لا يحضره الفقيه، ج۴، «المشيخه»، ص ۴۵۷؛ علل الشرايع، ج ۱، ص ۸، ۵۹، ۱۵۸، ۲۴۵؛ ج ۲، ص ۵۶۸؛ كمال الدين و تمام النعمه، ص۳۳، ۲۸۷، ۳۴۲، ۳۷۸، ۴۱۱، ۴۳۳، ۴۸۱، ۴۸۲؛ التوحيد، ص ۷۶، ۲۶۹، ۴۱۶؛ عيون أخبار الرضا عليه السلام ، ج ۱، ص۱۰۹، ۱۱۹؛ ج۲، ص۱۰۶.
2.. التوحيد، باب ۵۸، ح ۳؛ بحارالانوار، ج۵، باب ۶ ، ح ۱۰؛ ج ۲۳، باب ۷، ح۷۵.
3.. بحارالانوار، ج ۲۳، ص ۱۱۰، ح ۱۶.
4.. رجال النّجاشي، ش۱۵۰؛ فهرست الطّوسي، ش۱۹۵.
5.. رجال الكشّي، ش ۵۴، ۵۶، ۱۰۴، ۱۲۰، ۱۵۴ ۲۷۹، ۳۵۴، ۳۶۷، ۳۸۰، ۴۵۳، ۷۷۵، ۱۰۳۳، ۱۰۵۴، ۱۰۵۵.
6.. رجال الطّوسي، ش۶۲۸۸؛ فهرست الطّوسي، ش۶۱۵؛ رجال النّجاشي، ش ۱۰۱۸.
7.. كمال الدّين، ص ۲۳۹، ح ۶۰ .
