ارزيابي جرح علي بن محمد بن قُتيبه - صفحه 189

ـ شيخ موسي زنجاني (م قرن14ق) فقيه و محقّق مي‌نويسد:
من ابن قتيبه را همان‌گونه که برخي ديگر نيز بر آن‌اند، ثقه و جليل القدر مي‌دانم؛ گرچه پاره‌اي همانند علّامه مجلسي وي را ممدوح قلمداد کرده‌اند. موضع سيّد محمّد عاملي مولّف مدارک الأحکام در توقّف پذيرش خبري از وي از رهگذر اين‌که توثيق قوي از سوي أرباب فنّ درباره وي ذکر نشده و سخنان طوسي و نجاشي کافي در مدح وي نيست، داراي از ضعف و نا استواري است۱ .
ـ محمّد تقي شوشتري (م1414ق) در موضعي ابن قتيبه را شخصيتي جليل القدر به شمار آورده و در جاي ديگر، به نقل از کشّي وي را در عِداد ثقات برشمرده است. ۲

نتيجه

با توجه به قراين مذکور در مقاله و تصريحات کاربران و متخصّصان علم رجال و حديث شناسان در طي قرون متمادي، ترديدي نمي‌توان کرد که ابن قتيبه شخصي دانشمند، والامقام و محل اعتماد در نقل اخبار است و جرح وي فاقد دليل و مبتني بر پژوهش نيست.

کتاب‌نامه

ـ اختيار معرفة الرّجال (رجال كشّي) محمّد بن حسن طوسي، قم،موسسة آل البيت،چ1، 1404ق.
ـ الاستبصار، محمّد بن حسن طوسي (م460ق) ،تصحيح سيّد حسن موسوي،تهران، دار الكتب الإسلامية، چ4، 1363ش.
ـ الأسناد المصفي الي آل المصطفي، آقابزرگ تهراني(م1389ق)، مطبعة الغري في النجف،1356ق.
ـ الأصول الأصيلة، محمدمحسن فيض کاشاني، تصحيح: جلال الدين ارموي، تهران، دانشگاه تهران، 1390ق.
ـ أعيان الشيعة، سيد محسن أمين (م1371ق) تحقيق حسن أمين، بيروت، دارالتعارف للمطبوعات، 1406ق.
ـ الأمالي، محمّد بن علي صدوق (م381ق) تهران، انتشارات كتابخانه اسلاميه، 1362 ش.
ـ ايضاح الفوائد، محمّد بن حسن حلّي [پسر علّامه] (م771ق) ، تحقيق علي پناه اشتهاردي، قم، مؤسسه اسماعيليان، چ1، 1389 ق.
ـ بحار الأنوار، محمّدباقر مجلسي، تصحيح محمّدباقر بهبودي، بيروت، دار إحياء التراث العربي، چ3، 1403ق.
ـ تأسيس الشيعة لعلوم الإسلام، سيد حسن صدر (م1351ق)، بيروت، دار الرائد العربي، 1401ق.

1.. الجامع في الرّجال، ج ۲، ص ۴۳۶، ش ۹۶۸۱.

2.. قاموس الرّجال، ج ۱، ص ۴۵۶، ش ۳۵۸؛ ج ۷، ص ۵۷۱، ش ۵۳۲۱.

صفحه از 189