و الخطاب لأهل البصرة و غيرهم من طلحة و زبير و ساير حاضري الوقت و هو جار في حقّ الجميع و فيه إشارة إلي کونهم عليهم السّلام سبب هداية الأنام في الغياهب و الظلام... .۱
يا ذيل کلام 65 مي‌نويسد:
هو الخامس و الستون من المختار في باب الخطب کان يقول لأصحابه في بعض أيام صفين و هو اليوم الّذي کانت عشيته ليلة الهرير علي ما نسبه الشّارح المعتزلي إلي کثير من الرّوايات أو اليوم السّابع من الحرب، و کان يوم الخميس سابع شهر صفر... .۲
البته در بخش تکمله به طور کامل، مطلب را بسط داده و در مورد چگونگي ايراد و تاريخ و نيز منابع کلام و... مفصلاً گزارش کرده است.۳ در نامه‌ها اين گزاره نمود بيشتري دارد.
د: معرفي مختصري از مخاطب خطبه و نامه
مخاطب نامه در پاره‌اي از موارد به صورت اجمالي معرفي شده، به همين دليل مؤلف سعي کرده مختصر شرح حالي از مخاطب نامه امام ارائه دهد؛ به عنوان مثال کلام 130 که خطاب به ابوذر است، پس از شرح با عنواني با نام «تنبيه في ذکر من احوال ابي ذر» شخصيت و احوال ابوذر و جريان درگيري وي با عثمان و ... را مفصلاً توضيح داده است.۴ و همچنين است در نامه 60 خطاب به کميل بن زياد.۵
ه : معرفي شخصي‌‌ها
در مواردي که شخصيت‌هاي مورد بحث امام و يا ديگر شخصيت‌ها نياز به معرفي دارند، ترجمه و شرح حالي از ايشان نقل کرده است. وجه تمايز اين نکته با مؤلفة پيشين در اين است که در گزاره پيشين مربوط به شخصيت مورد خطاب امام است، لذا با شواهد تاريخي، مختصر توضيحي در باره شخصيت مورد بحث ارائه مي‌دهد، ولي در اين مؤلفه شارح به معرفي مختصري درباره شخصيت ها در طي تاريخ چه صاحبان تاليف و چه شخصيت هاي تاريخي و ... و ارتباطي به مخاطب امام ندارد؛ نمونه: در خطبه شقشقيه از ابوبکر،۶ عمر۷ ترجمه مفصلي بيان داشته است. همچنين خطبه 11 خطاب به محمد بن حنفيه۸ و همچنين در خطبه 67 درباره محمد بن ابي بکر۹ و هاشم بن عتبة بن ابي وقاص(ملقب به هاشم المرقال) ۱۰ با ذکر شرح حال نحوه به شهادت رسيدن ايشان را ارائه داده است.
1.. همان، ج۳، ص ۱۱۸.
2.. همان، ج ۵، ص ۲۲.
3.. همان، ج ۵، ص ۲۸ ـ ۳۰.
4.. همان، ج ۸ ، ص ۲۳۸ ـ ۲۵۳.
5.. همان، ج ۲۰، ص ۳۵۳ ـ ۳۵۴. البته اين مولفه در نامه‌ها نمود بيشتري دارد چه اين که غالباً مخاطب نامه‌ها مشخص هستند.
6.. همان، ج ۳، ص۳۸ ـ ۴۰.
7.. همان، ج ۳، ص ۵۰ ـ ۵۳.
8.. همان، ج ۳، ص۱۷۶.
9.. همان، ج ۵، ص ۱۰۳ ـ ۱۲۰.
10.. همان، ج ۵، ص۱۰۵ ـ ۱۲۰ و ص۳۹ ـ ۸۱ .
