روش‌شناسي « منهاج البراعة في شرح نهج البلاغة » - صفحه 240

في کتابه من طرق شتي، و ابن عقدة في مأئة و خمس طرق، و ذکر الشيخ ابن الکثير الشّامي الشّافعي عند ذکر أحوال محمّد بن جرير الطبري الشّافعي.۱
يا:
يشهد بذلک ما رواه السّيد المحدّث الجزائري(ره) مرفوعا في کتابه المسمّي بزهر الرّبيع.‏۲
همچنين اين نمونه که مي‌نويسد: في عدّة الداعي لأحمد بن فهد الحلّي عن الشّيخ أبي جعفر محمّد ابن أحمد بن علي القمّي نزيل الرّي في کتابه المنبي عن زهد النبي.. .۳

بيان وجه تسميه خطبه‌ها

شارح ذيل خطبه‌هاي مشهور به نامي خاص، مانند خطب شقشقيه،۴ غراء،۵ اشباح۶ و قاصعه۷ به بيان وجه تسميه آن‌ها مي‌پردازد؛ نمونه: در بيان معناي قاصعه هفت وجه ذکر مي‌کند و هر هفت وجه را محتمل مي‌داند.۸

ارائه نکاتي ضروري

بنا به گفته شارح در مقدمه،۹ در ذيل شرح، آنجا که درصدد است توضيحاتي اضافي و تفصيلي براي اقناع مخاطب ارائه دهد، با دسته‌بندي، فصولي جدا از فصول مربوط به خطبه‌ها و... باز کرده و با نام تذنيبات، تکمله، تذييل، تبصره، تنبيه و تحقيق به توضيح مفهوم مورد نظر خود مي‌پردازد. توضيحات وي چند دسته را شامل مي‌شود؛ مثلاً در خطبه اول در مبحث صفات خداوند با ذکر عبارت «تذنيبات» به بيان صفات خداوند در نظر اهل عرفان و ... مي پردازد. در ادامه، احاديثي براي اثبات توحيد به رديف نقل کرده است.۱۰ اضافه بر اين مطلب، گاه در پايان شرح، عنواني به نام «تکملة» باز کرده که در اغلب موارد آن به بيان منبع و سند سخن امام و همچنين ارائه کل سخنان امام [البته در صورت تقطيع شدن]، مي‌پردازد.۱۱ اضافه بر اين مطلب، در اين بخش به زياده و نقصان عبارات واختلافات موجود در اسناد

1.. همان، ج۲، ص ۳۷۸.

2.. همان، ج ۳، ص ۲۴۳.

3.. همان، ج ۳، ص ۳۲۷ و براي مطالعه بيشتر ر.ک : ج ۳، ص ۵۷، ج ۱۵، ص ۲۴۱ و... .

4.. همان، ج ۲،ص ۳۴۵ و ج ۳، ص ۱۱۳.

5.. همان، ج ۶، ص ۷۰.

6.. همان، ج ۶، ص ۲۸۷ ـ ۲۸۸.

7.. همان، ج ۱۱، ص ۲۶۶.

8.. همان.

9.. همان، ج ۱، ص ۷.

10.. همان، ج ۱، ص ۳۲۵.

11.. اين بخش از جلد چهاردهم به بعد که شرح به دست ميرزا حبيب خويي تکميل نشده، حذف شده و به جاي آن در لا به لاي شرح خود به بيان منبع و سند پرداخته شده است.

صفحه از 244