گونه‌شناسي روايات القرائات سياري - صفحه 78

مي‌‌فرمايد: «لا، هکذا فاقرأها لأن تنزيلها هکذا».۱ اين از آنجا ناشي مي‌‌شود که عامه ضمير را به ابو بکر بر مي‌‌گردانند.
بايد ياد آور شد که برخي قرائت‏هاي اين دسته به صراحت، از امام نيست، بلکه امام بعد از آيه، تنها تفسيري ارائه کرده است.۲ برخي قرائت‏ها ظاهراً در اثر اشتباه راوي و خلط آيات با يکديگر رخ داده است.۳

3. تغيير در چينش کلمات

شش روايت از روايات القرائات نشان مي‌‌دهند که در کلمات برخي از آيات قرآن جا به جايي رخ داده است.۴ روايات اين دسته نوعاً از نمونه‏هاي مشهور تقديم و تأخيرند و بي شک، جنبه تفسيري دارند، نه قرائت.۵

4. افزايش يک يا چند کلمه

179 روايت از روايات القرائات حاکي از وجود اضافاتي در برخي آيات قرآن است.۶ بيشتر اين اضافات مطالبي در باره اهل بيت، ولايت، شيعيان يا دشمنان اهل بيت است. برخي از اين روايات در احاديث ديگر القرائات به صورتي متمايز جلوه مي‌‌کند. به نمونه‏هاي زير توجه کنيد:
لعمرك يا محمد انّهم لفي سكرتهم يعمهون.۷
و در نقلي هم مضمون چنين مي‌‌بينيم:

1.. همان.

2.. همان، ح۱۲۶، ۴۵۱.

3.. همان، ح۱۱۱.

4.. همان، ح۱۲۴، ۱۶۸، ۱۶۹، ۲۳۱، ۵۰۷، ۵۲۳.

5.. همان، ح۱۲۴. (براي نمونه ر.ک: تفسير مقاتل بن سليمان، ج۱، ص۱۷۲؛ جامع البيان، ج۳، ص۳۹۵و...)؛ ح۲۳۱ و ۵۰۷ (اينها در مقدمه تفسير القمي مقدم و مؤخر دانسته شده است. تفسير القمي، ج۱، ص۸).

6.. همان، ح۴۶، ۴۷، ۵۱، ۵۳، ۵۴، ۵۵، ۵۸، ۵۹، ۶۱، ۶۲، ۶۳، ۶۴، ۶۵، ۶۶، ۶۷، ۶۸، ۶۹، ۷۰، ۷۱، ۷۳، ۷۷، ۷۹، ۸۰، ۸۱، ۸۲، ۸۳، ۸۵، ۸۷، ۹۴، ۹۶، ۱۰۴، ۱۰۶، ۱۰۹، ۱۱۰، ۱۱۲، ۱۱۳، ۱۱۵، ۱۱۷، ۱۲۳، ۱۳۶، ۱۳۸، ۱۳۹، ۱۴۲، ۱۴۶، ۱۴۸، ۱۴۹، ۱۵۰، ۱۵۴، ۱۵۶، ۱۶۴، ۱۸۲، ۱۸۳، ۱۹۸، ۱۹۹، ۲۰۱، ۲۰۹، ۲۲۱، ۲۲۳، ۲۲۹، ۲۳۹، ۲۵۱، ۲۶۹، ۲۷۶، ۲۷۷، ۲۸۴، ۲۹۲، ۲۹۳، ۲۹۷، ۲۹۸، ۳۰۰، ۳۰۱، ۳۰۵، ۳۰۶، ۳۰۷، ۳۱۳، ۳۱۴، ۳۱۶، ۳۱۷، ۳۱۸، ۳۱۹، ۳۲۰، ۳۲۱، ۳۲۲، ۳۲۳، ۳۳۰، ۳۳۱، ۳۳۸، ۳۳۹، ۳۴۵، ۳۴۷، ۳۵۰، ۳۵۵، ۳۶۷، ۳۶۸، ۳۷۰، ۳۷۱، ۳۷۲، ۳۷۸، ۳۸۶، ۳۸۷، ۳۸۸، ۳۹۱، ۳۹۲، ۳۹۵، ۳۹۶، ۴۲۴، ۴۲۵، ۴۲۶، ۴۲۸، ۴۳۳، ۴۳۸، ۴۴۵، ۴۴۷، ۴۴۸، ۴۴۹، ۴۵۸، ۴۶۱، ۴۶۲، ۴۷۷، ۴۷۸، ۴۷۹، ۴۸۰، ۴۸۵، ۴۸۶، ۴۸۸، ۴۹۰، ۴۹۱، ۴۹۲، ۴۹۵، ۴۹۶، ۴۹۷، ۴۹۸، ۵۰۸، ۵۰۹، ۵۱۰، ۵۱۳، ۵۱۴، ۵۱۶، ۵۱۹، ۵۲۱، ۵۲۸، ۵۳۵، ۵۳۶، ۵۳۸، ۵۴۱، ۵۴۲، ۵۴۳، ۵۵۱، ۵۶۵، ۵۶۷، ۵۷۷، ۵۷۸، ۵۹۴، ۶۰۱، ۶۰۲، ۶۰۳، ۶۰۴، ۶۱۵، ۶۱۶، ۶۳۱، ۶۳۶، ۶۳۷، ۶۳۸، ۶۴۴، ۶۴۵، ۶۴۶، ۶۴۸، ۶۶۰، ۶۶۵، ۶۶۶، ۶۶۸، ۶۹۶، ۷۰۱، ۷۰۶، ۷۱۴، ۷۱۷، ۷۱۸، ۷۱۹.

7.. همان، ح۲۸۴.

صفحه از 86