گونه‌شناسي روايات القرائات سياري - صفحه 82

قرائت بودن.

5. کاستن يک يا چند کلمه

در هيجده روايت چنين تغييري به چشم مي‌‌خورد.۱ در احاديثي از اين دسته آمده که آياتي از سوره احزاب حذف شده است.۲ ولي در حديثي قابل تأمل راوي به امام باقر عليه السلام مي‌‌گويد که عامه معتقدند آيات زيادي از سوره احزاب حذف شده است. امام باقر عليه السلام مي‌‌گويد: سبحان الله، آنچه حذف شده، در آن است. راوي مي‌‌پرسد: کجاست؟ امام در پاسخ مي‌‌گويد: «به خدا، نزد ماست».۳ از اين حديث به دست مي‌‌آيد که کاستي‏هاي ادعا شده از مقوله تفسيري است. اين روايت افزون بر روايات اين دسته، بر روايات دسته پيشين هم حاکم است و نشان مي‌‌دهد که زيادات ادعا شده، تنها براي اظهار معاني نهفته نزد ائمه بيان شده است.

6. ترکيبي از موارد پيشين

در 69 روايت آميزه‌اي از تغيير تلفظ، جايگزيني، افزايش و کاهش ديده مي‌‌شود.۴ بيشتر اين موارد ترکيبي از دسته دوم(جايگزيني) و چهارم(زيادت) هستند و مطالبي که در مورد آنها گفته شد، در اين مورد هم صادق است. تفاوت قرائات منقول از يک امام درباره آيه‌اي واحد۵ و تفسيري بودن روايت در منابع ديگر۶ نشان مي‌‌دهد که تمامي اين موارد را نمي‌توان قرائت به شمار آورد.

7. بدون تغيير

در شانزده روايت کتاب سياري قرائت مشهور، بدون هيچ تغييري، آورده شده است.۷ بي شک اين دسته از روايات از دايره احاديث تحريف خارج خواهند بود.
دانشياني که روايات تحريف، بويژه روايات القرائات سياري را نقد کرده‌اند، به ادله‌اي چون عدم دلالت روايات بر تحريف به معناي مورد منازعه، تفسيري بودن روايات، مخالفت روايات با قرآن، سنت و اجماع مسلمانان، تشويش متن روايات، ناسازگاري اضافات ادعا شده با آهنگ و

1.. همان، ح۳۷، ۴۲، ۷۲، ۱۱۹، ۲۰۷، ۲۰۸، ۳۹۷، ۴۱۸، ۴۱۹، ۴۲۱، ۴۲۲، ۴۲۷، ۴۳۰، ۴۹۹، ۵۰۱، ۵۷۶، ۶۸۰، ۶۹۲

2.. همان، ح۴۱۸، ۴۱۹، ۴۲۱، ۴۳۰.

3.. ۳۷، ۴۲، ۷۲، ۱۱۹، ۲۰۷، ۲۰۸، ۳۹۷، ۴۱۸، ۴۱۹، ۴۲۱، ۴۲۲، ۴۲۷، ۴۳۰، ۴۹۹، ۵۰۱، ۵۷۶، ۶۸۰، ۶۹۲.

4.. همان، ح۴۰، ۴۸، ۴۹، ۶۰، ۷۶، ۱۲۰، ۱۳۲، ۱۳۵، ۱۳۷، ۱۴۰، ۱۴۱، ۱۵۲، ۱۶۵، ۱۹۵، ۱۹۶، ۱۹۷، ۲۱۱، ۲۳۵، ۲۳۶، ۲۶۷، ۲۸۲، ۲۸۶، ۲۹۶، ۳۵۶، ۳۷۳، ۳۷۴، ۳۷۵، ۳۸۰، ۳۹۸، ۴۲۹، ۴۳۲، ۴۳۵، ۴۳۶، ۴۶۶، ۴۶۷، ۴۷۳، ۴۷۵، ۴۸۲، ۴۸۹، ۴۹۳، ۴۹۴، ۵۱۱، ۵۱۲، ۵۱۵، ۵۲۹، ۵۵۲، ۵۵۷، ۵۵۹، ۵۶۱، ۵۶۲، ۵۶۴، ۵۷۳، ۵۷۵، ۵۷۹، ۵۸۰، ۵۸۱، ۵۹۰، ۵۹۳، ۵۹۶، ۶۱۳، ۶۵۹، ۶۶۳، ۶۶۹، ۶۷۴، ۶۷۸، ۶۹۴، ۶۹۵، ۷۰۵.

5.. براي نمونه مقايسه کنيد: همان، ح ۱۳۷ با ۱۴۱؛ ۱۸۵ با ۱۹۵ و ۱۹۶؛ ۲۹۶ با ۲۹۸؛ ۳۵۴ با ۳۵۶؛ ۴۹۲ با ۴۹۳؛ ۵۲۹ با ۵۳۵؛ ۶۵۹ با ۶۵۵.

6.. براي نمونه مقايسه کنيد: همان، ح۴۳۵ با الکافي، ج۲، ص۲۷۴؛ ح۶۱۳ و تأويل الايات الظاهرة، ج۲، ص۷۳۹.

7.. همان، ح۷۵، ۹۳ ۹۹، ۱۹۳، ۲۴۱، ۳۲۹، ۳۳۲، ۳۴۲، ۳۴۳، ۳۴۶، ۳۴۹، ۳۵۲، ۳۹۹، ۴۸۴، ۴۸۷، ۵۶۶.

صفحه از 86