استناد قرار گرفته، حديث «کنز مخفي» است. اين حديث - که به موضوع فلسفه آفرينش مربوط مي‌‌شود - در متون عرفاني۱ و نيز کتاب‌هاي فلسفي ۲ و گاه در متون تفسيري۳ و غيره۴ آمده است. شهرت حديث به اندازه‌اي است که کمتر کسي در اصل اعتبار آن تشکيک مي‌‌کند و بيشتر تلقي مي‌‌شود که اصل آن خدشه ناپذير باشد.
درجه اهميت و صيت شهرت حديث به قدري بالا گرفته که بيش از ده شرح و توضيح مستقل براي آن نگاشته‌اند و بيشتر آنها در ضمن کتاب‌هاي عرفاني و فلسفي وجود دارد؛ به عنوان نمونه برخي از آنها عبارت‌اند از: شرح حديث «کنت کنزاً مخفيّاً»، منسوب به نجم الدين ۵ ، شرح حديث «کنت کنزاً مخفيّاً»، تأليف بالي حليفة در قرن دهم هجري۶ ، الرسالة الكاشفة في شرح حديث «کنت کنزاً مخفيّاً»، تأليف صباح الدين علي بن علي شعوري باليکسري۷ ، الاعيان الثابتة(شرح حديث قدسي «کنت کنزاً مخفيّاً») که در ضمن کتاب کلمات المحققين چاپ شده است۸ و ح‍ل م‍ش‍ک‍ل م‍ع‍ناي حديث «كنت كنزاً مخفيّاً» که به شکل نسخه خطي بوده و در کتابخانه ملي موجود است. ۹
مهم‌تر آن که اين حديث توسط فيلسوفان، عارفان و فقيهان بزرگي شرح و توضيح داده شده که مراتب علمي آنان بر کسي پوشيده نيست؛ بزرگاني چون: صدرالمتألهين،۱۰ فيض کاشاني،۱۱ ملا احمد نراقي، ۱۲ مرحوم شاه آبادي ۱۳ و امام خميني قدس سرهم ۱۴ از اين جمله‌اند.
رويکرد عالماني که اين حديث را مورد استناد قرار داده‌اند، گويا مبتني بر تأييد و پذيرش اصل آن به عنوان حديث قدسي است. اما از سوي ديگر، دانشمنداني که بيشتر آنان محدث‌اند، اين حديث را جعلي دانسته‌اند. بنا بر اين، محقق با ديدگاههاي متناقض و پراکنده‌اي در رد يا قبول اين حديث رو به رو مي‌‌گردد. با توجه به اين که تحقيق مستقلي با رويکرد علم الحديثي نسبت به
1.. الفتوحات المکية، ج۱۲، ص۵۷۴.
2.مفاتيح الغيب، ص۲۹۳.
3.. روح المعاني، ج۱، ص۴۹.
4.. مانند: خاتم النبيين صلي الله عليه و آله ، ص۲۰۴.
5.جاويدان خرد، شماره ۳، ص۲۷-۳۱.
6.. کشف الظنون، ج۲، ص۱۰۴۰.
7.. ايضاح المکنون، ج۱، ص۵۶۸.
8.. الذريعة، ج۱۳، ص۲۰۵.
9.?به شماره: ع???/?.
10.. مجموعه رسائل فلسفي صدر المتالهين، ص۳۵۶.
11.. اصول المعارف، ص۷۹.
12.معراج السعادة، ج۱,ص۲۴.
13.رشحات البحار، ص۱۴۳.
14.آداب الصلوة، ص۱۵۱.
