داوري برخي از حديث پژوهان متأخر يا معاصر
برخي از عالمان و محدثان شيعه هم به مناسبت، از حديث کنز مخفي سخن به ميان آورده و به نقد آن پرداخته‌اند. شوشتري(م1019ق) در احقاق الحق،۱ شيخ علي نمازي(م1405ق) در مستدرک سفينة البحار،۲ و از عالمان اهل سنت نيز: زرکشي(م794ق) در اللآلي المنثورة،۳ سخاوي(م902ق) در المقاصد الحسنة،۴ ابن کناني (م963ق) در تنزيه الشريعة،۵ فتني (م986ق) در تذکرة الموضوعات،۶ عجلوني (م1162ق) در کشف الخفاء،۷ ابو المحاسن قاوقچي (م1305ق) در اللؤاللؤ المرصوع،۸ و صابطي در جامع الاحاديث القدسية ۹ همگي حديث را جعلي دانسته‌اند. البته مستند قول اهل سنت، بيشتر ابن تيميه(م728ق) است که مي‌‌گويد:
ليس من كلام النبي صلي الله عليه و آله و لا اعرف له اسناداً صحيحاً و لا ضعيفاً.۱۰
در اين ميان، برخي ضمن مجعول دانستن حديث، محتواي آن را صحيح و مطابق با قرآن دانسته‌اند.۱۱
اعتراف ابن عربي
وي در کتاب الفتوحات مي‌‌گويد:
ورد في الحديث الصحيح كشفاً، الغير الثابت نقلاً عن رسول الله عن ربه - جل و عزه - انه قال ما هذا معناه: كنت كنزاً لم اعرف ...۱۲
با توجه به اين اظهارات معلوم مي‌‌شود حديث ساخته عرفايي همچون ابن عربي است که از راه مکاشفه بدان راه يافته‌اند و گزاره‌اي که از راه مکاشفه به دست آمده باشد، نمي‌تواند مشمول عنوان حديث قرار گيرد؛ زيرا طريق کشف و شهود تنها براي خود عارف حجت است، اما براي
1.. همان، ج۱، ص۶۳۴.
2.. همان، ج۹، ص۱۹۳.
3.. همان، ج۱، ص۱۳۶.
4.. همان، ج۱، ص۵۲۱.
5.. همان، ج۱، ص۱۴۸.
6.. همان، ج۱، ص۱۱.
7.. همان، ج۲، ص۱۳۲.
8.. همان، ج۱، ص۱۴۳.
9.همان، ج۱، ص۶۶.
10.. الفتاوي الکبري، ج۵، ص۸۸.
11.. مانند: ملا علي قاري (م۱۰۱۴ق) در الاسرار المرفوعة، ص۲۷۳.
12.. فصوص الحکم، ج۲، ص۳۹۹.
