که در آن از واژه «مخفي» استفاده شده باشد.
اين مطلب خود يکي از چالش‏هاي عمده حديث کنز مخفي است که برخي از دانشمندان نيز آن را دليل بر ساختگي بودن حديث دانسته‌اند.^۱ با توجه به اين نکته، ذهنيت ورود حديث از منابع غير عربي، مانند فارسي زبانان تقويت مي‌‌شود.

موضوع حديث

از معيار‏هاي اهميت حديث، اهميت موضوع آن است. اگر موضوع حديثي سرنوشت ساز باشد، دقت و تأمل بيشتري در سند و دلالت مي‌‌طلبد. از اين رو، فقيهان به احاديث فقهي بيش از ساير احاديث اهتمام ورزيده و احاديث احکام را مورد توجه ويژه قرار مي‌‌دهند؛ چرا که مربوط به حوزه اعمال مکلفان است.
اما بايد ديد موضوع حديث مورد بحث - که با جنبه‏هاي اعتقادي سرو کار دارد - از چه جايگاهي برخوردار است. آيا مفاد اين گونه احاديث هم، مانند مفاد احاديث «من بلغ» است^۲ که به گفته برخي عالمان ديني نيازمند بررسي سندي نيست؟^۳ يا اين که باتوجه به جنبه اعتقادي اين نوع احاديث، واکاوي آن بيشتر ضرورت دارد؟
ديدگاه بيشتر دانشمندان و برداشت‏هاي دقيق عرفاني و فلسفي از حديث مورد بحث، مؤيد نظر اخير است. از اين رو، باور به عدم اعتبار خبر واحد در گزاره‏هاي اعتقادي، ديدگاه مشهور اماميه است:
بناء الامامية علي عدم الاعتماد علي خبر واحد في اصول ...^۴
البته در اينجا ديدگاهي وجود دارد که ميان اصول عقايد و کليات آن، با جزئيات عقايد - که مجرد عقد قلب و تسليم را از مکلف مي‌‌خواهد - فرق نهاده و يقين‌آور بودن را در قسم دوم ضروري نمي‌داند.^۵ طبق اين ديدگاه، حديث «کنز مخفي» حتي اگر خبر واحد باشد، مي‌‌تواند مورد نظر قرار گيرد. اما طبق ديدگاه نخست، خبر واحد در بخش اعتقادات، فاقد حجيت خواهد بود و يکي از اشکالات حديث مورد بحث خواهد بود؛ همچنان که برخي مفسران معاصر با اين رويکرد بر اين حديث اشکال گرفته‌اند.^۶