نشانه‌های تخریج در نگارش نهج البلاغه

نشریه : دانش‌ها و آموزه‌های قرآن و حدیث

نویسنده : پديدآورنده : عباس محمودی

چکیده :

عالمان پیشینی شیعه، مجموعه‌ای از دلایل و قرائن را در اعتبارسنجی حدیث، مؤثّر می‌دانستند. آنها پس از استخراج روایت، برای یافتن این قرائن، به تخریج حدیث، همّت گماشته و آنگاه به اخراج آن اقدام می‌کردند. استخراج روایات و اخراج آنها در نهج البلاغه، امر روشنی است؛ امّا آیا سید رضی به تخریج روایات هم اقدام نموده است؟ گرچه نویسنده، تخریج احادیث را در اثر خود نیاورده، ولی نشانه‌هایی دالّ بر این تلاش علمی در نهج البلاغه دیده می‌شود. پژوهش کنونی، با یافتن نشانه‌ها و بررسی آنها گامی برداشته تا نشان دهد که نویسندۀ نهج البلاغه احتمالا پیش از اخراج احادیث، به تخریج آنها اقدام نموده است. اگر چنین چیزی ثابت شود، اعتبار نهج البلاغه افزایش خواهد یافت. با توجّه به نتایج این پژوهش و نشانه‌هایی که از تخریج سند، منبع، متن و محتوا، ارائه کرده، می‌توان به برخی از شبهه‌ها درباره کم‌همّتی سید رضی نسبت به نگاشته‌اش پاسخ داد.