راویان وضاع از نگاه عمر فلاته با رویکرد انتقادی ( مطالعه موردی: محمد بن سائب کلبی)

نشریه : آموزه های حدیثی

نویسنده : پديدآورنده : فاطمه خنیفر

چکیده :

عمر بن حسن بن عثمان فلاته، از نویسندگان معاصر اهل سنت است که کتاب الوضع فی الحدیث او از مهمترین منابع موجود در مطالعات وضع شناسی به شمار می آید. وی با نقد آرای دیگران و طرح مستنداتی تاریخی کوشیده است تا پیدایش احادیث موضوع را در ثلث آخر قرن نخست هجری و حدود سال 67 هجری اثبات نماید. پیراستن دامان صحابه از غبار جعل و معرفی شیعیان به عنوان متهمان اصلی وضع حدیث از اهداف وی در این کتاب می باشد.
در این مقاله محمد بن سائب کلبی از نظر عمر فلاته مورد بررسی قرار گرفته است. چون درباره شخصیت و روایات او اثر مستقلی تدوین نیافته است، لازم آمد شخصیت و آثار کلبی تحلیل شود. عمر فلاته، بن کلبی را از کسانی می داند که به وضع حدیث اقرار کرده اند ولی از مطالعه دقیق منابع و مآخذ، ارزیابی انگیزه های رجال متعصب عامه در متهم ساختن شیعیان به جعل حدیث، همچنین با بررسی شأن نزول برخی آیات به نظر می آید که کلبی نه دروغگو بوده است، و نه شیعه افراطی. روش ﺑﺤﺚ در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ علاوه بر ﺗﺤﻠﯿﻞ اسنادی، بهره گیری از تحلیل محتوا و مرجع شناسی رجالی است.