تاریخ‌گذاری حدیث «مرگ جاهلی» در متون امامیه
سال
1398 / شماره پیاپی
92 /
صفحه
78-111
چکیده :
فراوانی خبر «من مات ولیس له امام مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیَّةً ...» در مجامع حدیثی امامیه، با صورت‌ها و طرق مختلف روایی، از حساسیت مسألۀ شناخت امام در ادوار مختلف تاریخ شیعه، به‌ویژه دورة امامت حکایت می‌کند. مقالۀ حاضر می‌کوشد از طریق تاریخ‌گذاری این اخبار با روش تحلیل اِسناد - متن، محدودة زمانی رواج آنها را دریابد. ازآن‌جا که مصادر این اخبار امامان پنجم، ششم و هشتم(علیهم السلام) هستند و نسبت به مضمون مشترک، حلقه مشترک خبر شمرده می‌شوند، زمان انتشار هر دسته از اخبار، زمانی پیش از شهادت هریک از این امامان بوده است. متن این اخبار نیز حکایت‌گر التهاب فرق شیعه، به‌ویژه زیدیه، به واسطۀ ابهام در مصداق امام است. افزون‌براین، نشان از سوء استفادۀ قدرت‌طلبان از انگارۀ مهدویت و نگرانی شیعیان دربارۀ شناخت مصداق امام قائم(عج) دارد. این اخبار همچنین از رواج فراوان مضمون این‌خبر در میان اهل‌سنت و تطبیق آنها بر حکم‌رانان اموی خبر می‌دهد.
کلیدواژه‌های مقاله :مهدویت ، امام باقر علیه السلام ، امام رضا علیه السلام ، امام صادق علیه السلام ، شناخت امام ، تحلیل اسناد-متن
