بازشناسی متون کهن زیارت معصومان علیهم السلام در قرون دوم و سوم؛ وثاقت راویان، محتواشناسی

نشریه : علوم حدیث

نویسنده : پديدآورنده : منصور پهلوان
پديدآورنده : حسن طارمی راد
پديدآورنده : محمد حسین سهیلی

چکیده :

تألیف کتاب‏های متعدد در موضوع زیارت، همانند سایر موضوعات مورد تأکید ائمه:، از زمان امام صادق(ع) توسط اصحاب ایشان آغاز شده و تا سال‏ها بعد ادامه یافته و در قرن سوم به اوج خود رسیده است. در قرن دوم و سوم هجری 21 کتاب در این موضوع قابل شناسایی است. تألیف این کتب توسط ثقات و بزرگان اصحاب امامان: همانند معاویة بن عمار، صفوان بن یحیی، یونس بن عبدالرحمن، بزنطی، ابن فضال، حسین بن سعید، علی بن مهزیار و دیگران نشانه اصالت و اهمیت موضوع زیارت در معارف اهل بیت: است. مؤلفان مورد اعتماد امامیه از راویان ضعیف، مثل عبدالله أصم، به علت وجود قراینی برای اعتماد به برخی از کتب یا احادیث آن‏ها نقل کرده، از نقل متفرّداتشان خودداری کرده‏اند. بیش از هشتاد درصد از کتاب‏های قابل شناسایی توسط مؤلفانی تألیف شده‏اند که وثاقت آن‏ها ثابت است. گوشه‏ای از محتوای این کتاب‏ها - که همگی مفقود هستند - از راه بررسی اسناد احادیث موجود در کتب امامیه و مقایسه آن‏ها با طرق فهارس قابل بازیابی است. با شناخت منابع کهن زیارت و بازیابی محتوای باقی مانده از آن‏ها می‏توان درباره میزان وثاقت مؤلفان، شناخت محتوای کتب و در نهایت میزان اعتبار این مجموعه از احادیث اطلاعاتی به دست آورد.