1047
گزيده شهادت نامه امام حسين عليه السّلام

3 . بر فرض آن كه سند اين روايت را تا شيخ طوسى معتبر بدانيم ، به نظر مى‏رسد كه پس از شيخ طوسى ، سند ، دچار گسستگى و سَقْط است ؛ زيرا در فاصله طولانى دوران حيات شيخ طوسى (385 - 460 ق) تا زمان صدور روايت (سال 252 ق) ، تنها دو واسطه ، آن را گزارش كرده‏اند كه عادتاً ممكن نيست .
4 . زمان صدور زيارت‏نامه ياد شده ، سال 252 ق ، يعنى دوران امامت امام هادى عليه السلام و قبل از ولادت امام مهدى عليه السلام گزارش شده است . بنا بر اين ، مقصود از «ناحيه مقدّسه» در اين روايت ، نه امام مهدى عليه السلام ، بلكه امام هادى عليه السلام (214 - 254 ق) است .
با توجّه به نكات ياد شده ، اين زيارت‏نامه نيز سند معتبر ندارد . البته بايد توجه معناست كه نمى‏توان آن را به طور مستقيم و صريح ، به اهل بيت عليهم السلام نسبت داد و در كرده ، مورد بهره‏بردارى قرار گيرد .


گزيده شهادت نامه امام حسين عليه السّلام
1046

3 . بر فرض كه از عبارت ياد شده ، استنباط شود كه ابن مشهدى ، همه راويان كتاب المزار الكبير را توثيق كرده است ، با عنايت به اين كه وى از متأخّرانْ محسوب مى‏شود ، قطعاً توثيق او هم بر پايه حدس و نظر بوده و از اعتبار لازم ، برخوردار نيست .
بر اين اساس ، هر چند مورد وثوق بودن مشايخ ابن مشهدى ، موجب اعتبار نِسبى روايات كتاب اوست ، ليكن اين اعتبار ، به گونه‏اى نيست كه بتوان با اطمينان ، زيارت‏نامه ياد شده را به طور مستقيم ، به امام زمان عليه السلام نسبت داد و لذا به كسانى كه «زيارت ناحيه مقدّسه» را بازگو مى‏نمايند ، توصيه مى‏شود كه آن را مستقيماً به امام زمان عليه السلام نسبت ندهند ؛ بلكه آن را به نقل از كتاب المزار الكبير ، از ناحيه مقدّسه ، گزارش نمايند .
گفتنى است درباره كتاب ابن مشهدى ، نكات ديگرى نيز هست كه در اين مختصر ، فرصت پرداختن به آنها نيست .

ميزان اعتبار زيارت دوم (مشهور به «زيارت شهدا»)

اين زيارت‏نامه نيز منسوب به ناحيه مقدّسه است ؛ ليكن به «زيارت شهدا» مشهور است . در اين باره نيز چند نكته قابل توجه است :
1 . اين زيارت ، در كتاب‏هاى : الإقبال ،۱ المزار الكبير۲ و مصباح الزائر۳ آمده است ؛ ليكن در مصادر كهن ، مانند : كامل الزيارات و مصباح المتهجّد ، گزارش نشده است .
2 . با عنايت به اين كه شيخ طوسى در سلسله سند اين روايت (زيارت) است ، جاى اين پرسش وجود دارد كه : چرا ايشان ، اين زيارت را در مصباح المتهجّد نياورده است؟

1.ر. ك : الإقبال : ج ۳ ص ۷۳ .

2.ر . ك: المزار الكبير : ص ۴۸۵ .

3.ر. ك : مصباح الزائر : ص ۲۷۸ .

تعداد بازدید : 68838
صفحه از 1088
پرینت  ارسال به