خانه‏اش به چارميخْ كشيده مى‏شود و حقّ نقابت وى، مُلغا مى‏گردد و به جنگلى در عُمان، تبعيد مى‏شود .^۱

۱۲۸.الفصول المهمّة : ابن زياد ، وارد قصر شد و شب را سپرى كرد و چون صبح شد ، مردم را جمع كرد و بسيار با اُبّهت و كوبندگى ، جولان داد ، و سخن گفت و پُرگويى كرد، و تهديد كرد و ترساند، و گروهى از كوفيان را گرفت و بدون درنگ كشت . آن گاه نيرنگ‏ها به كار گرفت تا بر مسلم ، دست يافت و او را دستگير كرد و كشت.^۲

۱۲۹.الفتوح : قيس [بن مُسهِر صَيداوى‏] وارد كوفه شد ، در حالى كه عبيد اللَّه ، نگهبان‏ها و چراغ‏هايى را بر راه‏ها گذارده بود و كسى نمى‏توانست بدون بازرسى، عبور كند.^۳

4 / 10

رفتن مسلم به خانه هانى بن عُروه‏

۱۳۰.تاريخ الطبرى- به نقل از ابو ودّاك -: مسلم بن عقيل ، خبر آمدن عبيد اللَّه و سخنرانى او را شنيد و از سختگيرى‏هايش بر مردم و سران قبايل ، باخبر گشت. او از خانه مختار - كه لو رفته بود - بيرون آمد و به منزل هانى بن عروه مرادى رسيد . بر آستان در ايستاد و

حكومت، در صورت نافرمانى ، وعده داد.
آن گاه گفت: اى كوفيان! به راستى كه امير مؤمنان ، يزيد ، مرا والى شهر شما قرار داده و به عنوان كارگزار حكومت بر اين شهر ، انتخاب كرده است . او به من دستور داده ثروت‏هاى عمومى را ميان شما تقسيم كنم ، انصاف [و عدالت‏] را براى ستم‏ديده در برابر ظالم رعايت نمايم، حقوق ناتوانان را از قدرتمندان بگيرم، به حرف‏شنو و مطيع ، نيكى كنم و بر تفرقه‏افكن ، سخت بگيرم . سخنم را به اين مرد هاشمى برسانيد تا از خشم من پروا كند.
آن گاه از منبر ، پايين آمد. منظور او از هاشمى ، مسلم بن عقيل بود .^۱

4 / 9

سياست ابن زياد براى تسلّط بر كوفه‏

۱۲۷.تاريخ الطبرى- به نقل از ابو ودّاك -: ابن زياد بر سران قبيله‏ها و مردم ، بسيار سخت گرفت و گفت: نام افراد غريبه و كسانى كه امير مؤمنان به دنبال آنان است و پيروان خوارج و افراد تفرقه‏افكن را كه عقيده به مخالفت و جدايى دارند ، برايم بنويسيد . هر كس نام اين افراد را بنويسد ، چيزى بر عهده‏اش نيست ؛ ولى اگر ننويسد ، بايد تضمين كند كه در محدوده قبيله او ، كسى با ما مخالفت نمى‏ورزد و بر ضدّ حكومت ، سركشى نخواهد داشت و اگر چنين نكند ، حكومت، نسبت به او تعهّدى نخواهد داشت و مال و خونش براى ما حلال است. هر سردسته قبيله كه در محدوده او ، يكى از كسانى يافت شود كه مورد پيگرد امير مؤمنان است و او را به ما معرّفى نكرده باشد ، بر درِ