سخنى در باره شهداى حمله نخست
معروف است كه در حمله نخست سپاه كوفه به ياران امام حسين عليه السلام ، شمارى از اصحاب امام عليه السلام - كه تعداد آنها بيش از پنجاه نفر برآورد شده است - به شهادت رسيدهاند ، تا آن جا كه ابن شهر آشوب، در كتاب المناقب، شهداى حمله اوّل را «حدود چهل تن» مىداند و از 28 نفرِ آنان نيز به نام، ياد مىكند .۱
به نظر مىرسد كه نخستين منبعى كه به شهادت حدود پنجاه تن از اصحاب امام حسين عليه السلام در حمله سپاه كوفه اشاره كرده، الفتوح ابن اعثم است كه پس از اشاره به نخستين حمله (تيراندازى سپاه كوفه) به ياران امام عليه السلام مىنويسد :
فَاقتَتَلوا ساعَةً مِنَ النَّهارِ ، حَملَةً واحِدَةً ، حَتّى قُتِلَ مِن أصحابِ الحُسَينِ عليه السلام نَيِّفٌ وخَمسونَ رَجُلاً۲ .
سپس ساعتى از روز را در يك حمله ، با هم جنگيدند تا آن كه بيش از پنجاه تن از ياران حسين عليه السلام كشته شدند .
تأمل در گزارش ابن اعثم، نشان مىدهد كه مقصود، اين است كه كشته شدن حدود پنجاه تن از اصحاب امام عليه السلام، در اَثناى جنگ و در بخشى از روز عاشورا اتّفاق افتاده است، نه آن كه آنها در حمله اوّل، كشته شده باشند؛ اما خوارزمى،۳ بدون توجه به