روش‏هاى برخورد ابن تيميه با احاديث نبوى - صفحه 90

نمونه هاى اين عمل را جمع كنيم بسيار طولانى خواهد شد. زيرا ده ها حديث است كه هيچ اشكالى در متن و سند آنها نيست، ولى يكباره ـ در آثار آنها ـ ترك شده است.» ۱

روش دوم : تضعيف و تكذيب احاديثِ معروف

ابن تيميه اگر روايت را بكلى ناديده نگيرد، بدون دليل آن را ضعيف و دروغ مى شمارد. به عنوان نمونه روايت معروف پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم به فاطمه زهرا سلام الله عليها در بسيارى از منابع آمده است كه فرمود: «اِنَّ اللّهَ يَغْضِبُ لغَضبك و يَرْضَى لِرِضاكِ يعنى: خداوند به غضب تو غضبناك شده و به رضاى تو راضى مى شود.» امّا ابن تيميه آن را دروغ مى داند.
علامه امينى پس از آوردن 16 روايت از كتب اهل سنت در اين زمينه، با اظهار شگفتى بيان مى كند كه چگونه و چرا ابن تيميه به تكذيب چنين حديثى مشهور و صحيح، روى مى آورد. ۲اين راه و روش در نفى حوادث مهم تاريخ و احاديث معروف، از عادات او در كتـاب منهاج السنة است. تا آنجا كه حتـى سـوابق جهاد و ايمان اميرالمؤمنين عليه السلام را ـ كه امرى قطعى است ـ رد مى كند. جاى تعجّب است كه محقق كتاب منهاج السنة، اين عمل او را وحدت اسلامى مى شمارد و در مقدمه، مقاله طويلى تحت عنـوان «منهاج السنة و الـوحدة الاسلاميّة» مـى آورد. اما محقّقان علم الحديث اهل تسنن ـ مانند ابن حجر عسقلانى و ذهبى ـ تضعيف هاى ابن تيميه را قابل قبول نمى دانند، بر او اعتماد نمى كنند و عمل او را در تضعيف احاديث، شتابزده مى دانند. ۳

روش سوم : ردّ كردن احاديثى كه در صحاح ستّه و مسند احمد نيست

ابن تيميه هنگام سخن از بعضى احاديث، مى گويد كه قابل اعتنا نيستند چون در

1.ـ السلفيّه، ص ۴۸۸. براى اطلاع از سَلَفيان معاصر و نقد آراء و اعمال ايشان رجوع كنيد به كتاب «اللّا مذهبيه اَخْطَرُ بدعةٍ تهدّد الشريعة الاسلاميّة» از دكتر سعيد رمضان البوطى، كه به نام «سلفيه، بدعت يا مذهب؟» ترجمه شده است.

2.ـ الغدير، ۳/۱۸۰ و ۱۸۱.

3.ـ لسان الميزان، ۶/۳۱۹، ابن تيميه حياته عقايده، ص ۷۲.

صفحه از 113