روش‏هاى برخورد ابن تيميه با احاديث نبوى - صفحه 98

احاديث مُحرز نيست و در كتب «موضوعات» يافت نشده است. ۱ عجيب تر اينكه گاهى علامه حلّى، تنها به آيه استشهاد كرده و اصلاً حديثى نياورده، ولى ابن تيميه در آنجا نيز مى گويد: «اين حديث به اتفاق اهل علم، ساختگى است». ۲ نمونه اول : ابن تيميه، كسب علمِ ابوحنيفه از امام صادق عليه السلام را به شدّت رد مى كند، آن را ساختگى مى داند و مى گويد كه ابوحنيفه حتى يك مسئله هم از جعفر بن محمد نياموخته است. ۳ و حال آنكه بسيارى از محدّثان و مورّخان، جمله «لولا السَّنتان لَهَلَكَ نعمان» را از ابوحنيفه نقل كرده اند. ۴ ولى همو از سوى ديگر، ادعا مى كند كه اميرالمؤمنين على عليه السلام ـ كه باب علم پيامبر است، ـ از ابوبكر علم آموخته، و در مقام اثبات ادعاى خود، فقط يك حديث مى آورد كه آن حضرت از ابوبكر نقل كرده است. لازم به ذكر است كه علماء بزرگ اهل سنت، آن يك حديث را هم ضعيف و منكر شمرده اند. ۵ نمونه دوم : ابن تيميه، حديث معروف «طير» را بدون ذكر هيچ دليلى ساختگى و دروغ مى شمارد. ۶ امّا محقق كتاب مى نويسد: من نه تنها اين حديث را در كتب «موضوعات» نيافتم، بلكه اين حديث در صحاح سته هم آمده است. ۷ نمونه سوم : ابن تيميه، حديث بسيار معروف سدّ ابواب را، از مجعولات شيعه مى شمارد. علامه امينى بعد از نقل اين حديث از 23 تن بزرگان اهل سنت، مى گويد: «هر كدام از اين روايات، به قدرى صحيح است كه صلاحيت احتجاج و استناد دارد، تا چه

1.ـ منهاج السنة، ۷/۲۵۵ و ۲۷۴ و ۳۷۱ به عنوان نمونه. توضيح اينكه كتب موضوعات، شامل آن گروه از كتابها است كه محدثان اهل تسنن نگاشته و احاديثى را كه از ديدگاه خود جعلى دانسته اند، تذكّر داده اند، مانند كتابهاى: اللؤلؤالمصنوع فى الحديث الموضوع، اللئالى المصنوعة فى الاحاديث الموضوعة، الموضوعات، و ...

2.ـ منهاج السنة، ۷ / ۳۵۵.

3.ـ منهاج السنة، ۳/۱۴۱ و ۷/۵۳۱.

4.ـ ر.ك. دراسات فى منهاج السّنة، ص ۳۷۲.

5.ـ ر. ك. دراسات فى منهاج السّنة، ص ۲۲۷

6.ـ منهاج السنة، ۷/۳۷۱.

صفحه از 113