تحلیلی بر روایات عاشورایی قمقام زخّار و صمصام بتّار

نشریه : پژوهشنامه معارف حسینی

نویسنده : پديدآورنده : محسن رفعت

سال 1400 / شماره پیاپی 21 / صفحه 19-46

چکیده :

بازتاب مقتل الحسین(ع) در کتاب قمقام زخار و صمصام بتّار با وجود مشابهت‌هایی که با دیگر گزارش‌های عاشورایی دارد، دارای تفاوت‌هایی با دیگر مقتل‌ها است که واکاوی و بازخوانی آن را ضروری می‌سازد. از آنجا که قمقام زخار از سوی چهره‌ای سیاسی در عهد قاجار نگارش شده است، می‌تواند منشأ اثر برای جامعه علمی و عمومی تلقی شود. اخبار منفرد این کتاب درباره عاشورا، در برخی موارد با وقایع حتمی و گزارش‌های تاریخی ناسازگار است و در مواردی می‌تواند اساسی برای سخن علمای شیعی و یا سنّی در قرن‌های بعد شده است. در این مقاله تلاش می‌شود با روش کتا‌بخانه‌ای و رویکردی تحلیلی، پس از ارزیابی شخصیت نویسنده و توضیحاتی درباره کتاب وی، گزارش‌های قابل توجهی که نخستین بار در این کتاب آمده است، واکاوی شوند.

کلیدواژه‌های مقاله :فرهادمیرزا، معتمد الدوله، قمقام زخار و صمصام بتّار، امام حسین(ع)، روایات عاشورایی، تحریف