شهادت امام جواد سلام الله عليه

عبد اللّه بن جعفر : من و صفوان بن يحيى به خدمت امام رضا عليه السلامرسيديم . ابو جعفر عليه السلام كه سه سال از عمرش مى گذشت ايستاده بود . عرض كرديم : خدا ما را فداى شما كناد ! اگر ـ پناه به خدا ـ اتفاقى بيفتد چه كسى بعد از شما خواهد بود ؟ آن حضرت به امام جواد اشاره كرده فرمود : اين فرزندم . عبداللّه بن جعفر مى گويد : عرض كرديم : او با اين سن و سال ؟ ! فرمود : آرى ، او با همين سن و سال . خداوند تبارك و تعالى به وسيله عيساى دو ساله احتجاج كرد .

يحيى صنعانى : درمكّه به حضور امام رضا عليه السلام رسيدم ، ديدم حضرت موزى پوست مى كَند و در دهان ابوجعفر (امام جواد) عليه السلاممى گذارد . عرض كردم : فدايت شوم ! فرزند گرامى شما همين است ؟ فرمود : آرى يحيى ! اين فرزندى است كه هيچ فرزندى در اسلام با بركت تر از او براى شيعيان ما زاده نشده است .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ در پاسخ به سؤال عبد اللّه بن مسعود از امامان از نسل حسين عليه السلام ـ : ... و از صلب على (رضا) فرزندش محمّد ستوده شده به دنيا مى آيد ، كه پاكترين مردم از نظر خلقت و خوش خلق ترين آنهاست .

عبد اللّه بن سعيد : محمّد بن على بن عمر تنوخى به من گفت : محمّد بن على را ديدم كه با گاو نرى صحبت مى كرد و گاو سر خود را تكان داد . گفتم : نه (اين قبول نيست) بلكه دستوربده گاو با تو صحبت كند. حضرت فرمود : زبان مرغان به ما آموخته شده و از هر چيزى به ما داده شده است . آن گاه (خطاب به گاو) فرمود : بگو : لا اله الا اللّه وحده لا شريك له . و دستى به سر گاو كشيد . در اين هنگام گاو گفت : لا اله الا اللّه وحده لا شريك له .

عليّ بن حسان واسطى : وسيله اى كه ساختِ اصفهان و قسمتهايى از آن از نقره بود ، با خود برداشتم و گفتم اين را به مولايم ابو جعفر تحفه مى دهم . پس از آن كه حضرت پاسخ همه مردم را داد و پراكنده شدند ، ايشان برخاست و رفت . من در پى ايشان به راه افتادم ، به جناب موفّق برخوردم . به او گفتم از ابو جعفر ! براى من اجازه شرفيابى بگير . پس ، خدمت حضرت رسيدم و سلام كردم . در حالى كه در چهره اش نارضايتى بود ، جواب سلامم را داد ، و ننشست . به حضرت نزديك شدم و آنچه را در آستينم بود جلو ايشان خالى كردم . با خشم به من نگريست و آن گاه به راست و چپ نگاهى كرد و فرمود : خداوند مرا براى اين كارها نيافريده است . مرا چه به بازى ؟ ! من از حضرت طلب بخشش كردم . ايشان مرا بخشيدند و من آن وسيله را برداشتم و بيرون رفتم .

قاسم بن عبد الرحمن ـ كــه زيدى مذهب بود ـ : من رهسپار بغداد شدم . چون به آن جا رسيدم مردم را ديدم كه مى دوند و نگاه مى كنند و مى ايستند . پرسيدم : چه خبر است ؟ گفتند : ابن الرضاست . گفتم : بايد او را ببينم . او سوار بر قاطرى نر يا ماده ظاهر شد . گفتم : خدا لعنت كند معتقدان به امامت را كه مى گويند خداوند اطاعت اين مرد را واجب ساخته است . او به طرف من برگشت و گفت : اى قاسم بن عبدالرحمن : «آيا از بشرى همانند خودمان پيروى كنيم ؛ در اين صورت گمراه و ديوانه خواهيم بود» . با خودم گفتم : به خدا ، جادوگر است ! باز به طرف من برگشت و گفت : «آيا از ميان همه ما كلام خدا به او القا شده است ؟ نه ، او دروغگويى خودخواه است» . قاسم گويد : من برگشتم و معتقد به امامت شدم و شهادت دادم كه او حجّت خدا بر خلق اوست ، و به وى اعتقاد پيدا كردم .

مومن نياز دارد به توفيقى از جانب خدا, و به پندگـويى از سوى خـودش , و به پذيرش از كسى كه او را نصيحت كند.

اظهار چيزى قبل از آن كه محكـم و پـايـدار شـود سبب تباهـى آن است .

بيعت رسول خدا(ص) با زنان اين چنين بود كه آن حضرت دستش را در ظرف آبى فرو مى برد و بيرون مىآورد و زنان (نيز) با اقرار و ايمان به خدا و رسولـش ,دست در آن ظرف آب فـرو مـى كـردنـد, به قصـد تعهد آنچه بـر آنها لازم بـود.

افزونى نعمت از جانب خدا بريده نشود تاآن هنگام كه شكر گزارى ازسوى بندگان بريده شود.

به تاخير انداختن توبه نوعى خود فريبى است,و وعده دروغ دادن نوعى سرگردانى است و عذر تراشى در برابر خدا نابـودى است, و پا فشارى بر گناه آسودگى از مكر خـداست. (( از مكـر خـدا آسـوده نبـاشيـد جز مـردمـان زيـانكـــار.))

امام جـواد(ع) به يكـى از دوستـانـش نـوشت: اما در ايـن دنيا ما زير فرمان ديگرانيـم, ولى هر كه خواسته او خواسته امامش و متدين به ديـن او باشد, هر جا كه بـاشـد بـا اوست و دنيـاى ديگـر سـراى جـــاودان است.

هر كه گوش به گوينده اى دهد به راستى كه او را پرستيده پس اگر گوينده از جانب خدا باشد در واقع خـدارا پرستيده و اگر گوينده از زبان ابليـس سخـن گـويد, به راستى كه ابليس را پرستيده است.

كسى كه در كارى حاضر باشد و آن را ناخوش دارد, مانند كسى است كه غايب بـوده, و هر كه دركارى حاضر نباشد, ولى بدان رضايت دهد, مانند كسى است كه خـود در آن بوده است.

حضرت جـواد الائمه عليه السلام به خط خود نوشت: جان و دارايى ما از بخششهاى گواراى خداست و عاريه و سپرده اوست,هر آنچه را كه به ما ببخشد, مايه خوشى و شادى است و هر آنچه را بگيرد, اجر و ثوابـش باقى است. پـس هركه جزعش بر صبرش غالب شـود اجرش ضايع شده و از ايـن ( صفت) به خدا پناه مى بريم.

خداوند به يكى از انبيا وحى كرد: اما زهد تو در دنيا شتاب در آسودگى است و اما رو كردن تو به من, مايه عزت تـوست, ولـى آيا بادشمن مـن دشمنـى و با دوست من دوستى كردى؟

صبر را بالش كن, و فقر را درآغوش گير, و شهوات را ترك كن, و با هواى نفس و مخـالفت كـن و بـدان كه از ديـده خـدا پنهان نيستـى , پـس بنگـر كه چگـونه اى.

مامون به يحيى بن اكثم گفت: مسئله اى براى ابـى جعفر( امام محمد تقى ) عنـوان كـن كه در آن بماند و پاسخـى نتـوانـد, آنگاه يحيـى گفت: اى ابا جعفـر, چه گـويـى درباره مـردى كه با زنـى زنـاكـرده , آيـا رواست كه او را به زنـى گيــرد؟ امام(ع) در پاسخ فرمود: او را وانهد تا از نطفه وى و نطفه ديگرى پاك گردد, زيرا بعيد نيست كه با ديگرى هم آميزش كرده باشد . پـس از آن اگر خـواست او را به زنـى گيرد, زيرا كه مثل او مانند مثل درخت خرمايـى است كه مردى به حرام از آن خورده, سپـس آن را خريـده و به حلال از آن خـورده است. يحيـى درمانـده شـد.

عالمـان , به سبب زيـادى جـاهلان, غريب اند.

امام جواد(ع) به يحيى بن اكثم فرمود: اى ابا محمد چه گـويـى درباره مـردى كه بامـداد زنـى بـر وى حـرام بـود و روز كه برآمد بر او حلال شد ,نيمه روزش حرام شد و هنگام ظهرش حلال گريد و وقت عصر بر او حرام شد و مغربـش حلال گرديد و نيمه شب بر او حرام شد و سپيده دم بر وى حلال شـد و روز كه بـرآمـد بـر او حـرام شـد و نيمه روز بـر اوحلال گـرديــد. يحيى و ديگر فقها در برابر او حيران گرديده و از كلام باز ماندند ! مامون گفت : ياابا جعــفـر خـداى عزيزت بـدارد . ايـن مسـئله را بـراى مـا بيـان كــن. امام (ع) فرمود: ايـن مردى است كه به كنيزك ديگرى نگاه كرده و او را خريده و بر وى حلال شده, و سپس آزادش كرده و بر او حرام شده سپس او را به زنى گرفته و بر او حـلال شـده و ظهارش كرده(۱۶) و بـر او حرام شده و كفاره ظهار داده و حلال شـده, سپـس يك بار طلاقـش داده و حـرام شده, سپس به او رجـوع كرده و حلال شـده پـس آن مرد از اسلام برگشته و زن بر او حرام شـده وباز تـوبه كرده وبه اسلام برگشته و به همان نكاح سابق بر او حلال شـده, چنان كه رسـول خـد(ص) زينب رابه ابـى العاص بـن ربيع كه مسلمـان شـد به همـان نكـاح اول تسليـم نمـود.

مامون به يحيى بن اكثم گفت: از ابو جعفر(امام محمد تقى) مساله اى فقهى بپرس تا بنگرى در فقه چگونه است. يحيى گفت: اى اباجعفر! خدا كارت را رو به راه كند, چه مى گويى درباره محرمى كه شكارى را كشته است؟ امام جـواد(ع) گفت: آن صيد را در حل كشته يا در حرم؟ عالـم بـوده يا جاهل؟ به عمد بوده يا به خطا؟ آن محرم بنده بوده يا آزاد؟ صغير بـوده يا كبير؟ نخستيـن صيد او بوده يا صيد دوباره او؟ آن صيـد پرنده بـوده يا غير آن؟ پـرنـده كـوچك بوده يا بزرگ؟ محرم با قصد صيد پرنده دارد و مصر است يا تائب؟ ايـن صيد در شب بـوده و از آشيانه بـوده يادر روز و آشكـارا؟ محـرم بـراى حج بـوده يا عمـره؟ رواى گـويد: يحيى بـن اكثم طورى واماند كه واماندگى اش بر احدى از اهل مجلس پـوشيـده نمـانـدو همه مـردم از جـواب امـام جـواد(ع) در شگفت مـانـدند. بعداز آن كه مردم پراكنده شـدنـد, مامـون گفت: اى ابا جعفر!اگر صلاح بدانى, آنچه را كه بر هر صنف از ايـن اصناف در قتل صيد, واجب است به ما بشناسان!امام جواد(ع) در پاسخ فرمود: چـون محرم صيدى از پرنده هاى بزرگ را در حل بكشد, يك گوسفند كفاره بر او باشد. و اگر در حرم باشد كفاره دو چندان است . و اگر جـوجه اى را در حل بكشـد بره از شير گرفته اى بر اوست و بها بـر او نيست چـون در حرم نبـوده است. و اگر در حرم باشد بره و بهاى جـوجه هر دو به عهده اوست . و اگر آن صيد حيـوان وحشـى باشد, در گورخر وحشى گاوى بايد. و اگر شتر مرغ است يك شتر بايد. و اگر نتوانــد شصت مسكيـن را اطعام كند. و اگر آن راهـم نتـواند هجـده روز روزه بـدارد. و اگــر شكار,گاو باشد بر او گاوى است. و اگرنتواند سى مسكـيـن را اطعـام بدهد, و اگر آن را هـم نتـواند نه روز روزه بگيرد.و اگـر آهـو باشد يـك گـوسفند بر اوست , و اگر نتواند ده مسكيـن را طعام دهد. و اگر نتـواند ســه روز را روزه بـدارد. و اگر در حرم شكـارش كـرده كفـاره دو چندان است و بايد آن را به كعبه رساند و قربانـى كنـد و حق واجب است كـه اگر در احـرام حـج باشد كفاره رادر منـى بكشد آنجا كه قربانگاه مردم است. و اگر در عمره باشد درمكه و در پناه كعبه بكشد. و به اندازه بهايـش هـم صدقه بدهد تا دو چـندان باشـد. و همچنيـن اگر خرگوشى يا روباهى صيد كند يك گوسفند بر اوست و به اندازه بـهايش هم بـايد صدقه بـدهد. و اگر يكـى از كبـوتران حرم را بكشد يك درهـم صدقه دهد و درهم ديگـرى هـم دانـه بخرد بـراى كبـوتـران حرم. و اگر جـوجه باشـد نيـم درهـم.و اگر تخم بـاشد يك چهارم درهم. و هر خلافـى كه محرم از راه نادانـى و يا خطا مرتكب شـود كفاره ندارد, جز همان صيـد كه كفـاره دارد, جـاهل بـاشـد يـاعالـم , خطـابـاشـد يـا عمــد. و هر خلافى بنده كند تمام كفاره اش بر مـولاى اوست. و هر خلافـى كـودك نابالغ كند چيزى بر او نيست. و اگر بار دوم صيد او باشد خـدا از او انتقام كشد ( و كفاره ندارد) اگر محرم شكار را به ديگرى نشان بـدهد واو آن را بكشـد كفاره بر اوست, و آن كه اصـرار دارد و تـوبه نكـرده پـس از كفـاره, عذاب آخـرت هـم دارد. و اگر پشيمان است پـس از كفاره, عذاب آخرت ندارد. اگر شبانه از آشيانه به خطا شكار كرده چيزى بر او نيست, مگر قصد شكار داشته باشـد. و اگر عمـدا شكار كند, در شب باشـد و يا روز كفاره بـر اوست. و آن محرم به حج است بايـد كفاره را در مكه قربانى كند.

پيامبر اكرم(ص) هزار كلمه (از علوم را) به على(ع)آموخت كه از هر كلمه اى هزار كلمه منشعب مى شد.

رسول خدا (ص) به فاطمه (س) گفت: وقتى كه من از دنيا رفتـم به خاطر مـن صورت را نخراش, و مو را پريشان منماى , و واويلا نكـن و بر مـن نوحه نخوان, سپس فرمود: اين همان معروفى است كه خداوند عزوجل در كتـابـش فـرمـوده: (( و تـو را در معروفـى نـافـرمـانـى نكننـــد.))

همانا قائم از ماست او همان مهدىاى است كه واجب است در زمان غيبتـش منتظرش بـاشنـد و در وقت ظهورش اطـاعتـش كننـد و او سـوميـن نفـر از اولاد مــن است.

ملاقـات و زيارت بـرادران سبب گستـرش و بارورى عقل است, اگر چه اندك باشـد.

كسـى كه فـرمـان هـوى نفـس خـويـش را بـرد آرزوى دشمنـش را بـر آورد.

كسـى كه بـرمـركب شهوات سـواراست, از لغزش درامـان نخـواهـد مـانـد.

چگونه ضايع مى شـود كسى كه خدا, عهده دار و سرپرست اوست؟ وچگونه فرار مى كند كسى كه خدا جـوينده اوست؟ كسـى كه از خـدا قطع رابطه كنـد وبه ديگرى تـوكل نمايد, خداونداو را به همان شخص واگذار نمايد.

كسـى كه محل ورود رانشنـاسـد, از يـافتـن محل خـروج درمـانـده گـردد.

سخت بكـوش تـا به مقصـود دست يـابـى , و گـرنه در رنج فـرومـانى.

نعمتـى كه بـراى آن شكـرگزارى نشـود, مانند گناهى است كه آمـرزيـده نگردد.

كسـى كه سازش و مدارا با مـردم را رها كنـد, نـاراحتـى به او روى مـىآورد.

كسى كه كارى را بدون علم و دانش انجام دهد.افسادش بيش از اصلاحش خواهد بود.

چـون قضـاى الهى فـرود آيـد, عرصه بـر آدمـى تنگ آيـد.

روزگـار و گذشت زمـان , پـرده از روى كـارهـاى نهفته بـرمـى دارد.

خود را پاييدن به اندازه ترس است.

در ظاهـر دوست خـدا و در بـاطـن دشمـن او مباش .

چهار چيز است كه شخص را به كار وا مى دارد: سلامت, بى نيازى, دانـش و تـوفيق.

كسى كه آگاه به ظلم است و كسى كه كمك كننده بر ظلم است و كسى كه راضى به ظلم است, هر سه شريك اند.

مـرگ آدمـى به سبب گناهان بيشتـر است از مـرگـش به واسطه اجل, و زنـدگى و ادامه حيـاتـش به سبب نيكوكارى , بيشتر از حياتش به واسطه عمر طبيعى .

سه چيز است كه به وسيله آن دوستـى حـاصل گـردد: انصـاف, ومعاشـرت و هميـارى در وقت سختـى, وسپـرى نمـودن عمر با قلب پـاك.

اعتماد به خـداوندبهاى هر چيز گـرانبها و نردبان هر امر بلند مرتبه اى است.

با دلها به سوى خداوند متعال آهنگ نمودن رساتر از به زحمت انداختن اعضا با اعمال است.

از همراهـى و رفاقت با آدم شـرور و بد جنس بپرهيز زيرا كه او ماننـد شمشير بـرهنه است كه ظاهـرش نيكـو و اثرش زشت است.

كسى كه به خاطر هواى نفسش هدايت و ترقى را از تو پوشيده داشته , حقا كه با تو دشمنى ورزيده است.

سه چيز است كه رضـوان خـداوند متعال را به بنـده مـى رسـانـد: ۱ـ زيادى استغفار , ۲ـ نرمخو بودن, ۳ـ و زيادى صدقه. و سه چيز است كه هـر كـس آن را مـراعات كنـد پشيمـان نشــود: ۱ـ ترك نمودن عجله, ۲ـ مشورت كردن, ۳ـ وبه هنگـام تصميـم, تـوكل بـر خـدا نمـــودن.