در نقطه مقابل فرهنگ حاكم غرب است كه خانواده را از منزلت حقيقى خود فرو كشيده و آن را به يك قرارداد ساده اجتماعى تنزّل داده است . قراردادى كه به سادگى قابل انفكاك است و از مرحله جسم و نيازهاى مادى كمتر گذر مى كند و به ندرت به نيازهاى روحى و اخروى مى پردازد . با اين ديدگاه به سراغ اصول حاكم بر خانواده مى رويم تا بتوانيم در پرتو آنها ، كانونى مقدس و ارزشمند را بنا نهيم.

اصول حاكم بر خانواده

1 . مودّت و رحمت

خانواده در اسلام بر اصل معنوى محبت بنا شده است و نه بر امور مادى فانى و غير قابل اعتماد مانند زيبايى ، دارايى و اعتبار و... . اسلام ، همسر دوستى را جزء ايمان و اخلاق پيامبران برشمرده و آن را اقتضاى سرشت آفريده شده خدا مى داند. اين محبت بايد در سراسر خانه مشهود باشد ، مرد به زن ، زن به مرد و هر دو به فرزندان و نيز عكس آن. افزون بر اين ، هيچ يك از اعضاى خانواده نبايد محبت خود را پوشيده بدارند ، بلكه بايد در ابراز آن به يكديگر بكوشند و محيط خانواده را ، كانون عشق و صميميت كنند و تنها مرز آن را محدوده هاى تعيين شده شرع بدانند. چنين خانواده اى در سخت ترين وضعيت ها و شديدترين بحران هاى زندگى ، تاب مى آورد و تندباد غم و مصيبت و يا تنگناهاى اقتصادى نمى تواند آن را ريشه كن كند.
گفتنى است برخى با استناد به آيه « وَجَعَلَ بَيْنَكُم مَّوَدَّةً وَ رَحْمَةً »^۱ ، ريشه اصلى خانواده را در دوران جوانى ، محبت به هم و در دوران كهنسالى ، رحم و دلسوزى به يكديگر برشمرده اند كه هر چند مستند خاصى ندارد ، اما مى توان آن را استفاده اى لطيف و تا حدودى منطبق بر ويژگى هاى انسانى دانست.
ما اصل محبت را به عنوان ريشه و تنه خانواده مى شناسيم و بر اين باوريم كه بخش اعظم سفارش هاى اسلام به همسران و فرزندان براى ايجاد و نگهداشت اين اصل بنيادين

تحكيم خانواده

چكيده

اين نوشتار به اصول حاكم بر خانواده از ديدگاه اسلام پرداخته است. ابتدا اصول اساسى يارى كننده به تحكيم خانواده را بر شمرده و سپس آسيب هايى كه خانواده را تا مرز از هم پاشيدگى مى برد، بر رسيده است. در بخش نخست، به مودّت و رحمت، اخلاق نيكو، تربيت دينى، اداى حقوق و استمداد از غيب اشاره كرده و سپس به عوامل متعدد جدايى و آشفتگى خانواده پرداخته است. در بخش عوامل بيرونى ، عواملى مانند ازدواج هاى تحميلى ، در سنّ پايين و با مهريه هاى سنگين و در عرصه رفتار درونى آزار يكديگر ، غيرت و حسادت نابجا، بدخويى، بخل، بى تدبيرى، توقعات نادرست و تنوع طلبى و ارتباطات نامشروع .
كليد واژه ها: تحكيم خانواده، جدايى خاموش، ازدواج و طلاق.

درآمد

از منظر اديان الهى ، خانواده نهادى مقدس و ازدواج ، فرزندآورى و اداره همسر و فرزند ، عبادت به شمار مى آيد. اسلام نيز به عنوان كاملترين و آخرين دين الهى ، اهتمام فراوانى به اين امر دارد. اين تقدس و ارزش والاى معنوى مى تواند كانون خانواده را بر بسيارى از امور دنيوى مقدم بدارد و آن را بر جايى بالاتر و برتر بنشاند. در اين صورت فدا كردن بسيارى از لذّت ها ، خوشى ها ، آزادى ها و حتى برخى اهداف شخصى ، توجيه مى يابد و خانواده را در بحران هاى طبيعى و روحى و در كشاكش حوادث سهمگين زندگى ، بر سر پا نگاه مى دارد. بگذريم كه خانواده طبيعى ، لذت ها آرامش ها و قدرت هايى را براى همه اعضاى آن به ارمغان مى آورد كه تجربه آنها ، خانواده را تا به انتها بيمه مى كند. اين درست