>

137
نسيم حديث

آنچه را به كار من نمى آيد ، برخود تحميل نكنم .
دورى از كارهاى بيهوده ، سود بزرگ ديگرى هم دارد و آن راندن نابخردان از حوزه روابط شخصى و دوستانه است ؛ چه ، افراد نابخرد ، تنها در ميدان كارهاى ناشايست و بيهوده ، ميل و توان دوستى با ما را دارند و چون ميدان را از خردورزى و رفتار عاقلانه ما تهى ببينند ، به ما روى مى آورند و هر گاه كه عرصه را از انديشه و جدّيت و تلاش پر بينند ، جايى براى خود و رفتار نادرست خود نمى يابند . 1 گفتنى است اين حديث با روايت پنجم ، يعنى گفته امام باقر عليه السلام به محمّد بن مسلم ، همخوان و همسو است .

حديث 4

الإمام زين العابدين عليه السلام : ليس لك أن تقعد مع من شئت؛ لأنّ اللّه تبارك و تعالى يقول: «وَإِذَا رَأَيْتَ الَّذِينَ يَخُوضُونَ فِى ءَايَـتِنَا فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ حَتَّى يَخُوضُواْ فِى حَدِيثٍ غَيْرِهِ وَإِمَّا يُنسِيَنَّكَ الشَّيْطَـنُ فَلَا تَقْعُدْ بَعْدَ الذِّكْرَى مَعَ الْقَوْمِ الظَّــلِمِينَ » 2 ، و ليس لك أن تتكلّم بما شئت؛ لأنّ اللّه تعالى قال : «وَ لَا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ» 3 ، و لأنّ رسول اللّه صلى الله عليه و آله قال: رحم اللّه عبداً قال خيراً فغنم، أو صمت فسلم، و ليس لك أن تسمع ما شئت؛ لأنّ اللّه تعالى يقول: «إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤَادَ كُلُّ أُوْلَائِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئولًا» 4 ؛ 5 امام زين العابدين عليه السلام فرمود : جايز نيست با هر كس رفت و آمد كنى ؛ زيرا خداوند تبارك و تعالى فرموده است : «هر گاه ديدى كسانى [ به قصد تخطئه ] در آيات ما غور مى كنند ، از ايشان روى برتاب ، تا در سخنى غير از آن درآيند و اگر شيطان اين مطلب را از ياد تو برد ، پس از تذكّر ، با قوم ستمكار منشين» .

1.همان ، ج ۷۸ ، ص ۵۳ ، ح ۸۹ .

2.سوره انعام ، آيه ۶۸ .

3.سوره اسراء ، آيه ۳۶ .

4.همان .

5.علل الشرائع ، ج ۲ ، ص ۶۰۵ . حدثني محمّد بن موسى بن المتوكل رحمه الله ، قال حدّثنا عليّ بن الحسن السعد آبادي ، عن أحمد بن أبي عبد اللّه البرقي ، عن عبد العظيم بن عبد اللّه الحسني ، قال حدّثني عليّ بن جعفر ، عن أخيه الإمام الكاظم عليه السلام ، عن أبيه .


نسيم حديث
136

امام حسين عليه السلام فرمود : امير المؤمنين عليه السلام بر شخصى گذر كرد كه سخنانى بى فايده بر زبان مى راند . حضرت نزد او ايستاد و به او فرمود : تو هر چه بگويى ، به وسيله فرشتگان نگهبانت نوشته و به سوى پروردگارت برده مى شود . پس آنچه را كه براى تو سودمند است ، بر زبان آور و گفتارهاى لغو و بيهوده را واگذار .

شرح

لغو و بيهوده گويى ، آفت زبان است و آزاردهنده جان . از اين رو ، قرآن كريم دورى از آن را ويژگى مؤمن مى داند 1 و امام صادق عليه السلام آن را داراى دو جلوه مى داند : گفتار باطل و رفتار بى فايده 2 .
نخستين زيان بيهوده كارى ، تهى ماندن نامه اعمال انسان از چيزهايى است كه به كار دنيا و آخرت او مى آيد و محروم ماندن از كسب درجات معنوى و اخروى . آن كه به كارها و سخنان بيهوده سرگرم مى شود ، امور اساسى زندگى را وامى نهد و اهمّ را فداى مهم و حتى غير مهم مى كند . گاه اين بيهوده گويى ، شرّزا نيز هست؛ به ويژه اگر در قالب شوخى هاى طعنه آميز و ريشخندهاى نفرت انگيز بروز كند . اين بيهودگى ها ، انسان هاى وجيه و آزاده را از گرد انسان مى پراكند و زبانه هاى آتش دوزخ را در پى كينه ها و اندوه هاى ديگران براى انسان به ارمغان مى آورد . در عوض ، ترك لغو و وانهادن كارهايى كه به سود دنيا و آخرت انسان نيست و در هيچ يك از دو سراى او به وى نفعى نمى رساند ، راحتى جان و آسودگى روح را موجب مى شود و از اين رو ، پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در يكى از ادعيه خود چنين مى گويد :
اللّهمّ ارحمنى بترك المعاصى أبدا ما أبقيتنى، وارحمنى من أن أتكلّف ما لا يعنينى؛ 3 خدايا بر من رحمت آور و مرا تا زنده ام از گناهان بازدار و بر من رحمت آور تا رنج

1.سوره مؤمنون ، آيه ۳ .

2.ميزان الحكمة ، عنوان لغو ، حديث ۱۸۲۷۵ .

3.بحار الأنوار ، ج ۹۲ ، ص ۲۹۴ ، ح ۶ .

  • نام منبع :
    نسيم حديث
تعداد بازدید : 64594
صفحه از 369
پرینت  ارسال به