>

151
نسيم حديث

إلّا من أشرك به أو آذى و ليّا من أوليائى أو أضمر له سوءاً؛ فإنّ اللّه لا يغفر له حتّى يرجع عنه، فإن رجع و إلّا نزع روح الإيمان عن قلبه و خرج عن و لايتى و لم يكن له نصيباً فى ولايتنا، و أعوذ باللّه من ذلك؛ 1 امام رضا عليه السلام به عبد العظيم فرمود : به دوستانم سلام برسان و به آنان بگو شيطان را بر خود مسلّط نكنند و آنها را به راستگويى در گفتار ، اداى امانت ، سكوت و ترك منازعه در چيزهاى بيهوده فرمان ده و نيز با ديدار يكديگر و آمد و شد با هم كه اين عمل موجب نزديكى به من مى شود .
دوستان من نبايد اوقات خود را به مخالفت و دشمنى با يكديگر مشغول سازند . من سوگند ياد كرده ام كه هر كس مرتكب اين گونه كارها شود و يا بر يكى از دوستانم غضب كند ، از خداوند بخواهم تا وى را در دنيا به سخت ترين عذاب گرفتار سازد و در آخرت از زيانكاران خواهد بود .
دوستان مرا متوجه كن كه خداوند نيكوكاران آنها را آمرزيده و از بدكاران آنان در گذشته ، مگر كسانى كه شرك آورده و يا يكى از دوستان مرا رنجانده اند و يا بدخواه اويند . پروردگار از اينگونه اشخاص نخواهد گذشت و آنها را نمى بخشد ، مگر اين كه از نيت خود برگردند . اگر كسى از اين حالت بازگشت مورد آمرزش خداوند قرار خواهد گرفت؛ ولى اگر در اين حال باقى ماند ، خداوند روح ايمان را از دل او خارج خواهد ساخت و از ولايت من نيز بيرون مى رود و از دوستى ما اهل بيت هم بهره اى نخواهد داشت ، و من از اين شقاوت به خدا پناه مى برم .

شرح

امام رضا عليه السلام در اين حديث به دوستان خود سلام مى رساند كه نشانه تواضع است و رعايت ادب آغازيدن با سلام . امام عليه السلام پس از سفارش به دورى از شيطان و جلوگيرى از تسلط او چند فرمان اخلاقى مى دهد كه به ترتيب عبارت اند از :
1 . راستى ، 2 . اداى امانت ، 3 . سكوت ، 4 . ترك مجادله ، 5 . ديدار دوستان ، 6 . پرهيز از اختلاف ، 7 . آزار نرساندن ، 8 . بدخواه نبودن .

1.الاختصاص ، ص ۲۴۷ .


نسيم حديث
150

نتوانستند ، بلافاصله پس از آن ، به سوى خدا باز مى گردند و استغفار مى جويند .
امام پس از بيان لوازم ايمان به لوازم اسلام اشاره مى فرمايد و با استفاده از صنعت جناس اشتقاق ، اسلام را با سلامت ماندن ديگران از دست و زبان انسان پيوند مى دهد و شرط مسلمانى را ، آسودگى همگان از دست و زبان ما مى داند ؛ آسودگى از غصب اموال و سرقت و ضرب و شتم و آسايش از غيبت و تهمت و دشنام و ديگر گناهان .
امام در پايان حديث ، يكى از لوازم پيروى از اهل بيت عليهم السلام را نيز بر مى شمرد و همسايه آزارى را با ادعاى تشيّع و پيروى از ايشان ناسازگار مى خواند ؛ چه ، فرمانهاى متعددى از سوى خداوند و پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در باره احترام همسايه و نيازردن او در دست است كه مخالفت با آنها ، شخص را از دايره ايمان و پيروى اهل بيت عصمت و طهارت و خاندان وحى ، بيرون مى برد .
در يكى از اين فرمان ها ، پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله به سه تن از بزرگ ترين ياران خود ، امام على عليه السلام ، سلمان و ابوذر ، به صراحت مى فرمايد كه در مسجد ، ندا دردهند كه ايمانى براى همسايه آزار نيست و جالب توجه اينجا است كه متن اين فرمان با بخش پايانى حديث مورد شرح ما كاملاً يكسان است . ۱

حديث 10

الإمام الرضا عليه السلام : يا عبد العظيم 2 ، أبلغ عنّى أوليائى السلام و قل لهم أن لا يجعلوا للشيطان على أنفسهم سبيلاً، و مرهم بالصدق فى الحديث، وأداء الأمانة، و مرهم بالسكوت و ترك الجدال فيما لا يعنيهم، و إقبال بعضهم على بعض، و المزاورة؛ فإنّ ذلك قربة إلىَّ ، و لا يشتغلوا أنفسهم بتمزيق بعضهم بعضاً ؛ فإنّى آليت على نفسى أنّه من فعل ذلك و أسخط وليّا من أوليائى دعوت اللّه ليعذبّه فى الدنيا أشدّ العذاب، و كان فى الآخرة من الخاسرين. و عرّفهم أنّ اللّه قد غفر لمحسنهم و تجاوز عن مسيئهم،

1.ر. ك : وسايل الشيعة ، ج ۸ ، ص ۴۸۷ ، ح ۱ .

2.تخاطب امام رضا عليه السلام و عبد العظيم بعيد مى نمايد و محتمل است كه در سند اصلى ، ابوالحسن عليه السلام يعنى امام هادى عليه السلام بوده است و به وسيله ناقلان بعدى به اشتباه تفسير به ابو الحسن الرضا عليه السلام شده باشد . (ر . ك : معجم رجال الحديث ، ج ۱۰ ، ص ۴۹) .

  • نام منبع :
    نسيم حديث
تعداد بازدید : 64391
صفحه از 369
پرینت  ارسال به