>

173
نسيم حديث

و با آگاه كردن برادان دينى اش ، علقه ها و علاقه ها را تحكيم بخشد و محبت را در روابط اجتماعى تزريق كند. در حديثى كه راوى اش امام صادق عليه السلام و گوينده اش حضرت رسول اكرم صلى الله عليه و آله مى باشد ، اين تكليف اخلاقى بر عهده هر مسلمانى كه قصد سفر دارد ، گذاشته شده است :
حقّ على المسلم إذا أراد سفراً أن يعلِم إخوانه، و حقّ على إخوانه إذا قدم أن يأتوه ؛۱بر گردن هر مسلمان است كه هنگام سفر، برادرانش را آگاه كند و سزاوار است كه آنها نيز هنگام بازگشت او به ديدارش بيايند.
اين دستور زيباى اخلاقى كه رابطه دو سويه را ايجاد مى كند ، اثراتى سودمند نيز براى خانواده و بستگان و بازماندگان زائر دارد؛ زيرا دستور اخلاقى ديگرى ، اين را تكميل مى كند و سوى ديگر رابطه را استوار مى سازد. امام زين العابدين عليه السلام به برادران دينى و مؤمن زائر مى فرمايد:
مَن خَلَفَ حاجّاً فى أهله و ماله، كان له كأجره، حتّى كأنّه يستلم الأحجار ؛۲هر كس جاى خالى حج گزار را در خانواده و دارايى اش پر كند، اجرى مانند او دارد، تا آنجا كه گويى سنگ هاى كعبه را لمس مى كند.

گشاده دستى

جود و سخاوت ، از صفات مورد علاقه و سفارش خداوند است. در موقعيت هاى خاصى ، از جمله سير و سفر اين سفارش تأكيد شده است. زياد برداشتن توشه نيكو و فراوان ، بذل و بخشش آن به همسفران ، از مروّت و شرف و جوانمردى شمرده شده است. ۳ حج ، علاوه بر اين كه خود يك سفر است و مشمول اين قانون و دستور كلى اخلاقى قرار مى گيرد ، ويژگى ديگرى نيز دارد كه سبب تأكيد بر گشاده دستى در طول سفر و اعمال آن است. هزينه حج ، بيش از صدقه و بيش از قرض و هركار نيك ديگرى ، پاداش دارد واجر

1.الكافى ، ج ۲ ، ص ۱۴۰ ، ح ۱۶ .

2.المحاسن ، ج ۱ ، ص ۱۴۷ ، ح ۲۰۶ .

3.كتاب من لا يحضره الفقيه، ج ۲، ص ۱۹۲ ؛ وسائل الشيعة، ج ۱۱، ص ۴۲۳ (چاپ آل البيت) .


نسيم حديث
172

خواهد بود. ۱
اين بدان معناست كه چنين زائرى از همان مرحله نخست مناسك و حتى پيش از آن ، به درگاه الهى راه نمى يابد و مصرف دارايى هايش در حج ، جز افزايش بدهى به صاحبان اصلى اموال را درپى ندارد .
نكته قابل توجه اينجاست كه كم يا زياد بودن آلودگى مال به حرام ، در اين عدم پذيرش ، تفاوتى ندارد و حتى كم ارزش ترين مال حرام در اسباب و تجهيزات حج و بار و بنه زائر ، موجب مردود شدن حج مى گردد. در تأكيد همين نكته و زدودن چنين توهّمى ، پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله شى ء بسيار كم قيمتى را نمونه مى آورد و مى فرمايد:
مَن تجهّز و فى جهازه علم حرام، لم يقبل اللّه منه الحجّ؛۲هر كس بار سفر حج را ببندد و تكّه پرچمى حرام در وسايلش باشد، خداوند حجّش را نمى پذيرد.
باور و اعتقاد به اين نكته است كه موجب مى شود هر ساله به هنگام حج ، شاهد مراسم زيباى «طلب حلّيّت» كسانى باشيم كه عازم زيارت كعبه مقصودند. اينان ، به جدّيت و كوشش فراوان در پى اداى بدهى و پرداخت ديگر حقوق مالى خود به هر سو روان مى شوند و با تأسّى به اهل بيت عصمت و طهارت ، هزينه حج را از هر آلودگى پاك مى سازند و اين سنت ديرينه و به جاى مانده از ائمه معصومين عليهم السلام و پيشينيان صالح را زنده نگاه مى دارند . بجاست اين فرموده امام كاظم عليه السلام را بياوريم :
إنّا أهل بيتٍ حجّ صرورتنا و مهور نسائنا و أكفاننا من طهور أموالنا؛۳ما خاندانى هستيم كه هزينه حج اولين حجگزارمان و مهريه زنانمان و كفن مردگانمان را از پاكترين دارايى مان مى پردازيم».

آگاه كردن دوستان

اكنون زائر در آستانه سفر است. او عزم را جزم ، نيّت را خالص و روح و جسم خود را تطهير و تمام حقوق واجب را ادا كرده است و نيكوست كه حقّى مستحب را نيز پاس نهد

1.معجم الاوسط ، طبرانى ، ج ۵ ، ص ۲۵۱ ، ح ۵۲۲۸ .

2.المحاسن ، برقى ، ج ۱ ، ص ۱۷۰ ، ح ۲۵۹ .

3.كتاب من لا يحضره الفقيه ، ج ۱ ، ص ۱۸۹ ، ح ۵۷۷ .

  • نام منبع :
    نسيم حديث
تعداد بازدید : 64423
صفحه از 369
پرینت  ارسال به