و نيز :
من تكثّر بنفسه، قلّ؛هر كس خود را بسيار شمرد ، كم مى شود.۱
و فراتر از اينها ، مورد شماتت و استهزاى ديگران قرار مى گيرد ۲ و دردناك تر آن كه چنين كسى ، نزد خداوند نيز حقير و كوچك مى شود :
من كان عند نفسه عظيما ، كان عنداللّه حقيرا؛۳هر كه نزد خود بزرگ باشد ، نزد خدا كوچك خواهد بود .
و اين كوچكى ، چيزى جز سخط و غضب خداوند را به ارمغان نمى آورد ، كه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود:
ما من رجل يتعاظم فى نفسه و يختال فى مشيته، إلّا لقىَ اللّه تعالى و هو عليه غضبان؛۴هيچ كس در نزد خود بزرگ نيامد و در مشى و روشش تكبّر نورزيد ، جز آن كه خداى متعال را خشمگين برخود ديدار كرد.
و در پايان اين كه ، نسبت ميان خودپسندى و رضايت الهى ، همواره عكس است و حضرت على عليه السلام به اين موضوع تصريح نموده است :
مَن سخط على نفسه أرضى ربّه ، من رضىَ عن نفسه أسخط ربّه؛۵هر كس از خود ناخشنود باشد ، خدايش را از خود خشنود كند ، هر كس از خود خشنود باشد ، خدايش را ناخشنود كند .
6 . كبر
امام خمينى رحمه الله ، اثر ديگر عُجب را ، كبر و تكبّر شخص خودپسند مى داند و مى فرمايد:
مفسده ديگر، آن كه اين رذيله ، موجب رذيله مهلكه كبر گردد و انسان را به مصيبت
1.غرر الحكم ، ح ۷۶۶۳ ؛ عيون الحكم والمواعظ ، ح ۸۰۳۲ .
2.«من أعجب بنفسه سخّر به»؛ هر كس به خود ببالد ، مورد مسخره قرار مى گيرد (غرر الحكم ، ح ۷۸۶۲) .
3.همان ، ح ۸۶۰۹ .
4.المستدرك على الصحيحين ، ج ۱ ، ص ۱۲۸ ، ح ۲۰۱ .
5.غرر الحكم ، ح ۸۲۱۹ و ۸۲۲۰ .
