الف - شيوه هاى جلوگيرى از افزايش تنيدگى
روزها و لحظه هاى نخستين رويارويى با مصيبت ، سخت و تلخ است. فشار شديد مصيبت و بهت حاصل از آن ، انسان را گاه به فعاليت هاى غير عادى سوق مى دهد؛ برخى بى تابى مى كنند ، برخى به داروهاى تسكين دهنده روى مى آورند و برخى فعاليت هاى اضافى و جنب و جوش هاى بيهوده از خود نشان مى دهند. پس نخستين كار ما ، جلوگيرى از فعاليت هاى اضافى است كه گاه در حالت هاى خاص و شديدتر ، به كارهاى نابخردانه اى چون مصرف موادّ مخدّر و مستى آور مى كشد.
1 . سكون
در راويات ما ، از اينگونه فعاليت ها نهى شده است. امام على عليه السلام مى فرمايد:
إذا أتتك المحن فاقعد لها، فإنّ قيامك فيها زيادة لها؛۱چون محنت ها بر تو فرود آيد، در برابر آنها بنشين كه برخاستن تو در برابر آنها، به افزايش آن مى انجامد.
اين حديث ، جنب و جوش اضافى و فعاليت هاى بيهوده را به هنگام رسيدن مصيبت ، نادرست مى داند و مى فرمايد ، نه تنها كمكى به تسكين آن نمى كند ، بلكه موجب هدر رفتن توان روحى و جسمى فرد مصيبت ديده ـ كه بايد به گونه اى عقلانى و حساب شده هزينه شود ـ مى گردد. در جمله اى منسوب به امير مؤمنان عليه السلام ، چنين شخصى به مُختنق (كسى كه طناب به گردنش ، پيچيده شده و در حال خفگى است) تشبيه شده است. چنين كسى ، هرچه بيشتر بكوشد و دست و پا بزند ، به وخيم تر شدن وضعيت خود كمك كرده است. ۲
بازرگان ورشكسته اى كه يكباره و نسنجيده به تلاش هاى جسمانى خارج از حدّ توان و طاقت خود ، دست مى زند و مى خواهد در اولين فرصت ، شكست خود را جبران كند ، نه تنها مصيبت خود را جبران نمى كند ، كه سلامتى و آرامش را نيز از كف مى دهد. شايد حكم فقهى به كراهت ورود شخص مصيبت ديده در قبر عزيز از دست رفته اش ، ناشى از