>

237
نسيم حديث

مجموعه اين دو آيه و آيه اى كه در صدر مقاله آمد ، آن است كه ما به وسيله مصيبت هايى كه از جانب خدا براى ما پيش مى آيد ، امتحان مى شويم ، تنگدستى و سختى و قحطى و بيمارى و زلزله و مرگ و اندوه و همه بليّه هاى پى درپى ـ كه گاه سخت نفس گيرند ـ ، به اذن خدا و در چهارچوب برنامه ريزى او فرود مى آيد تا جوهره وجودى ما آشكار گردد. نگاهى اين چنين به مصيبت و توجه به حكيم بودن ، رحيم بودن و رؤوف بودن خداوند ، به سادگى ما را به اين نتيجه مى رساند كه مصيبت ها ، تصادفى ، بى حكمت و بيشتر از طاقت و وسع ما نيستند كه « لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَا وُسْعَهَا »۱ ، و خدا صبر را به اندازه مصيبت فرو مى فرستد. ۲ و به تعبير روايات ، انسان ، هدف هميشگى تيرهاى بلاست و هستى ما ، در تاراج هميشگى مصيبت. ۳

سنجيدن با مصيبت هاى بزرگ تر

درد مصيبت با توجه و به ياد آوردن آن ، مى پايد و انسان مى تواند با عنايت و اهتمام به دردهاى بزرگ تر ، دردهاى كوچك تر را از ياد ببرد. اگر ما خود را رهسپار سفر آخرت و ورود به برزخ و خروج از قبر بدانيم و روزى را در پيش رو بياوريم كه در پيشگاه عظمت و عدالت الهى ، با دستانى تهى و كوله بارى سنگين از گناه مى ايستيم و آماده پاسخگويى و حساب رسى مى شويم ، به هيچ روى به مصيبت هاى دنيايى ، با ديده عظمت و وحشت نمى نگريم. روايات به ما فرمان داده اند كه مرگ ، نيز برزخ و قيامت را ياد كنيم ، تا تحمّل مصيبت بر ما آسان شود. ۴ امام على عليه السلام فرموده است :
ما أصغر المصيبة مع عظم الفاقة؛۵چقدر مصيبت [دنيا] در برابر تهى بودن دستان ما در آخرت، كوچك است.

1.سوره بقره ، آيه ۲۸۶ .

2.نهج البلاغة ، حكمت ۱۴۴.

3.ر. ك : بحار الأنوار ، ج ۷۸ ، ص ۴ ، ح ۵۳ .

4.الخصال ، ص ۶۱۶ ، ح ۱۰ .

5.الكافى ، ج ۸ ، ص ۲۴.


نسيم حديث
236

عمومى ديدن مصيبت

امام على عليه السلام مى فرمايد:
المصائب بالسويّة، مقسومة بين البريّه؛۱مصيبت ها به طور برابر، ميان مردمان، قسمت گشته است.
اگر هر كس اين نكته ساده را بداند ، از شدت ناراحتى اش كاسته مى شود. در زبان فارسى ، ضرب المثل هاى متعددى به اين مسئله اشاره دارد. از جمله «عزاى دسته جمعى ، عروسى است» و يا «اين شترى است كه پشت در منزل همه كس مى خوابد» ، كه مثل اخير ، مى تواند برگرفته از آيه متكرر « كُلُّ نَفْسٍ ذَآئِقَةُ الْمَوْتِ »۲ باشد. پژوهش هاى ميدانى مى تواند نشان دهد كه مقاومت انسان در برابر گرفتارى ها به هنگام جنگ هاى بزرگ ، زلزله هاى شديد و سيل هاى منطقه اى ، بيشتر از مقاومتش در برابر مصيبت هاى كوچك تر و با گستردگى كمتر است. به عبارت ديگر ، خود را تنها نيافتن در مصيبت و همه كس را به گونه اى گرفتار ديدن ، بر كاهش فشار روانى حاصل از مصيبت تأثير مستقيم دارد.

سنت الهى ديدن مصيبت

خداوند متعال در آيه يازدهم سوره تغابن چنين مى فرمايد :
«مَآ أَصَابَ مِن مُّصِيبَةٍ إِلَا بِإِذْنِ اللَّهِ» ؛ ۳
هيچ مصيبتى جز به اذن خدا نرسيد.
و در آيه بيست و دوم سوره حديد مى فرمايد :
«مَآ أَصَابَ مِن مُّصِيبَةٍ فِى الْأَرْضِ وَ لَا فِى أَنفُسِكُمْ إِلَا فِى كِتَابٍ مِّن قَبْلِ أَن نَّبْرَأَهَآ إِنَّ ذَ لِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ» ؛ ۴
هيچ مصيبتى در زمين [به جسم و دارايى] و به جان هاى شما نرسد، جز آن كه پيش از پديد آوردنش، در كتابى ثبت است كه اين بر خدا آسان است.

1.تحف العقول ، ص ۲۱۴.

2.سوره آل عمران ، آيه ۱۸۵؛ سوره انبياء ، آيه ۳۵؛ سوره عنكبوت ، آيه ۵۷ .

3.سوره تغابن ، آيه ۱۱ .

4.سوره حديد ، آيه ۲۱ .

  • نام منبع :
    نسيم حديث
تعداد بازدید : 64429
صفحه از 369
پرینت  ارسال به