نشانه هاى كرامت انسان

اسلام از زبان پيشوايان خود ، صفات متعدد و رفتارهاى گوناگونى را به عنوان لازمه وجودى كرامت برشمرده و كرامت را متشكّل از آنها و شخص كريم را متّصف به آنها دانسته است. ما ابتدا برخى از مؤلفه هاى وجودى كرامت را از نگاه روايات مى آوريم. سپس رفتارهاى نشان دهنده كرامت و در پايان آنچه را كه با كرامت سازگار نيست ، برمى شمريم و ادامه سخن را در اين سه بخش پى مى گيريم.

مولّفه هاى وجودى كرامت

شايد بتوان نخستين مؤلّفه كرامت را شناخت و اهتمام انسان به گوهر ذاتى خويش دانست. ما تا درون مايه پرارزش خود را به خوبى نشناسيم و به ژرفاى آن پى نبريم ، نمى توانيم نسبت به نفس خويش اهتمام ورزيم و تا بدان اهتمام نورزيم ، به ترجيح دادن آن بر هر زرق و برق و جلوه رنگارنگ ديگرى ، موفق نمى شويم. به تعبير امام على عليه السلام ، آنچه نفس ما را زمين مى زند ، «هوا» است و از اين رو ، بايد آن را مهار كنيم و نسبت به جان انسانى خويش ، بخل ورزيم و جان را بر همه خواسته هاى تن مقدم داريم تا به حقيقت كرم دست يابيم. ^۱ امام على عليه السلام ، اين معنا را در تعبير رساى ديگرى چنين فرموده است:
إنّما الكرم التنزّه عن المعاصى؛^۲