و حكمت ، زيورى گران بهاست: «عَلَيكَ بالحكمة ، فإنّها الحِلْيةُ الفاخِرَةُ». ۱
حكمتى كه به معناى قوّه تميز زشت از زيبا و عنصر حركت دهنده انسان به نيكى ها و بازدارنده او از بدى هاست . و ادب كه «حُسنُ الأدبِ زينةُ العقل؛۲ادب نيكو ، زيور خرد است» .
آراستگى گفتار
در زمينه آراستگى گفتار ، تنها به چهار مورد اشاره مى كنيم و تذكر در باره دروغ نگفتن ، ناسزا نگفتن ، دشنام ندادن ، غيبت نكردن ، تهمت نزدن ، افشا نكردن راز ، آبروى مؤمن را نريختن و بلند و نخراشيده حرف نزدن را ، به وضوح و روشنى آنها واگذار مى كنيم. و چاره همه اينها ، سكوت است كه امام حسين عليه السلام فرموده اند: «الصَّمتُ زَينٌ» ۳ ، و آن قدر زيباست كه بردبار را نيز مى آرايد: «الصَّمتُ كَنزٌ وافِر و زَيْنُ الحليم» ۴ ؛ «زَيْنُ العِلْم» و انسان را در برابر عالمان ، زيبا جلوه مى دهد ، «الصَّمتُ زينٌ لك عندالعلماء» ۵ . ۶
اگر زبان با پروا سخن بگويد و تقواى گفتار داشته باشد ، زيبا مى گردد ، كه وصيت هميشگى امامان ماست. امام كاظم عليه السلام در نامه اش به يحيى بن عبداللّه بن حسن مى نگارد:
أوصيك و نفسى بتقوى اللّه ، فإنّها زين الكلام... ؛۷تو را و خودم را به تقواى الهى سفارش مى كنم ، كه آن زينت بخش كلام است....
و رعايت اين تقوا ، جز با كم گويى ميسّر نمى شود كه خود ، زينتى ديگر است:
إنّ فضل الفعل على القول لجمالٌ و زينةٌ؛۸بيشتر عمل كردن و كمتر گفتن، زيبايى و زيور است.
1.همان ، ح ۶۰۸۱.
2.بحارالأنوار ، ج ۷۸ ، ص ۸۰ ، از امام على عليه السلام .
3.تاريخ يعقوبى ، ج ۲ ، ص ۲۴۶.
4.كتاب من لا يحضره الفقيه ، ج ۴ ، ص ۳۹۶ ، ح ۵۸۴۳ ، از امام صادق عليه السلام .
5.غرر الحكم، ح ۱۴۱۸.
6.تحف العقول ، ص ۳۰۵ ، از امام صادق عليه السلام .
7.الكافى ، ج ۱ ، ص ۳۶۷.
8.غرر الحكم ، ح ۳۵۵۷.
