>

63
نسيم حديث

ديگر توصيه هاى امامان عليهم السلام در باره زهد و بى رغبتى به دنيا و نيز بخشش آنچه در دست داريم و سخاوتمند بودن نيز در همين راستا ، توجيه مى شوند. ۱

8 . دورى از كينه و حسد

كينه توزى و حسدورزى ، از بدترين صفات و زيان بارترين آنهاست. كينه ، مانع رسيدن به اعتدال اخلاقى و رفتارى است و حسد ، موجب انحراف انديشه از مسير اصلى زندگى. ما بايد به خود ، وظيفه خود و راه و مقصد خود بينديشيم و سپس به يارى ديگران بشتابيم ، نه آن كه همواره به فكر نعمت ها ، موفقيت ها و كارهاى ديگران باشيم. به ديگران انديشيدن ، آن هم براى ضربه زدن و جدا كردن ، جهتِ حركت ما را در مسير زندگى تغيير مى دهد و چشمان هدايت ما را از مراقبت مقصد ، به پاييدن همراهان مى كشاند و در چاه و چاله ميان راه ، سرنگون مى سازد. به فرموده امام على عليه السلام :
بياييم سينه هامان را از كينه و حسد بشوييم، تا اسباب سعادت را فراهم آورده باشيم. ۲

9 . دوست خوب

در دفتر دوستى ، سطرهاى فراوانى در باره اهميت و تأثير شگرف دوستى در زندگى نبشته است. 3
همه آنها ، در اينجا انعكاس مى يابند. دوست ، مى تواند سازنده كاخ كمال و يا ويران كننده آرزو و خيال باشد. انسان بر روش دوست خود زندگى مى كند و اكسير حيات ما در دستان دوست است. دوستِ شايسته و حساس به كژروى و سستى ها ، يارى دهنده حركت ما در راه بى انتهاى زندگى است. پيامبر گرامى صلى الله عليه و آله ، دوست را يكى از عوامل متعدّد خوشبختى دانسته و امام سجاد عليه السلام نيز آن را به زبانى ديگر ، بازگو كرده است.
مى توان اين شعر حافظ را ترجمه سخنان اين دو بزرگ دانست : 4

1.ر.ك : غرر الحكم ، ح ۳۱۰۰ و ۱۶۴۴.

2.همان ، ح ۵۰۸۳ .

3.براى مطالعه بيشتر ر. ك : دوستى در قرآن و حديث ، محمّد محمّدى ريشهرى ، ترجمه : سيد حسن اسلامى ، قم ، دار الحديث ، ۱۳۷۹ .

4.نوادر ، راوندى، ص ۱۱ ؛ الخصال ، شيخ صدوق، ص ۱۵۹، ح ۲۰۷.


نسيم حديث
62

دانش ، آن اندازه مهم است كه براى آنان كه از اين بهره الهى محروم اند ، همنشينى با دانشمندان را توصيه كرده اند تا از عامل مؤثر سعادت ، دور نمانند. ۱

6 . حق گرايى

زندگى ، بر محور واقعيت هاى هستى مى گردد و راه يافتن باطل و پوچى ، آن را به درّه نيستى و سقوط مى كشاند. با حق بودن و حقيقت را باور داشتن و با آن چرخيدن و زندگى كردن ، ما را در راه ، نگاه مى دارد و كِشته و حاصل كار ما را از گردونه ، بيرون نمى ريزد. يك چرخش باطل در اين مدار ، ما را با نيروى گريز از حق ، به فرسنگ ها دورتر از مسير ، پرتاب مى كند كه بر فرض توبه و بازگشت ، فرصت ما كم گشته است. بينديشيم به سخن حقيقت مند امام على عليه السلام :
در همراهى حق، خوشبختى به وجود مى آيد. ۲
به ياد داشته باشيم كه باطل گرايى ، خودمحورى ، لجاجت و تعصّب هاى بى اساس ، همگى ، دور شدن از حقيقت جارى هستى است و نوعى دورى از راه خوشبختى.

7 . رضايت و قناعت

انسان به سبب طبيعت كمال جوى خود ، هماره در پىِ چيزى است كه بهتر از آن ، چيز ديگرى نباشد و در هر حركتى به دنبال كسب منزلت اول و قلّه افتخار آن است. اين احساس آميخته با سرشت ما ، اگر در ميدان مطلوب هاى فانى و زودگذر قرارگيرد ، حاصل آن ، خوشى موقّت و سپس يك عمر حسرت است ، حسرت تبديل سرمايه هاى وجودى خود به چيزهايى ناپايدار و كم بها.
امّا اگر اين احساس و اين نيروى درونى در طلب اشياى حقيقى ، پايدار ، جاويدان و پرارزش باشد ، ما را به خوشبختى حقيقى نزديك مى كند. راهنمايىِ پيشوايان خوشبختى در اين ميان چنين است: به آنچه از دنيا و اشياى كم قيمت و كم عمر آن دست يافته اى ، خشنود و قانع باش و در طلب لذت هاى جاويدان و پايا باش. ۳

1.همان ، ح ۴۷۱۷.

2.ميزان الحكمة ، باب ۱۸۰۹ (آنچه موجب خوشبختى مى گردد) ، ح ۸۵۴۵ .

3.همان ، باب ۱۸۱۴ (خوشبختى حقيقى) ، ح ۸۵۷۴ ۸۵۷۷ .

  • نام منبع :
    نسيم حديث
تعداد بازدید : 64710
صفحه از 369
پرینت  ارسال به