جلوه ديگر هوشيارى ، در ارتباطهاى سه جانبه است. من با شما و هر دو با شخص سومى آشنا هستيم. يكى در اين ميان ، از ديگرى سخن چينى مى كند و مى خواهد يكى از سه نفر را از اين حلقه ارتباط ، خارج سازد. هوشيارى در برخورد خردمندانه با پديده زشت سخن چينى ، ترسيم گر هوشيارى در ارتباط و دوستى و نيز موجب استمرار آن است. سخن چين ، ساحرى اِغواگر است كه جامه پند و اندرز به تن مى كند و پرده سرّ و حجاب تغافل را مى درد و بذر دشمنى مى افشاند.
از اين رو ، به منظور مغلوب نشدن در برابر اين شگرد شيطانى ، خداوند در قرآن ، ما را از پيروى هر سخن چينى ، باز داشته است؛ هر كه باشد! و پيشوايان ما نيز دستور تكذيب و راندن سخن چين را صادر كرده اند؛ خواه خبر راست آورده و يا خبر را هم خود ساخته باشد! ۱
اصل پنجم: صداقت و وفادارى
در زبان احاديث ، صدق و صديق به هم آميخته اند و دوستى و محبّت ، يادآور صفا و صميميت اند ، اگر چه كسانى هستند كه دم از دوستى مى زنند و به واقع ، سوداى سود خود در سر دارند ، ۲ اما اينان دوستان زبانى اند. دوستان قلبى و حقيقى ، دل صاف و روشن خود را در دستان بى فريب خود مى نهند و آن را نثار و ايثار مى كنند. اينان ، نه دوست را فريب مى دهند و نه پيمان مى شكنند. ۳ اينان ، در بازار دوستى ، كالاى بى عيب آورده اند و از وسوسه هاى شيطان ، رهيده و خود را آزاد ساخته اند.
صداقت در دوستى ، درستى اين ادعاست كه ما دوست را نه براى منافع خود ، كه براى خود او مى خواهيم و نه براى بهره گيرى ، كه براى بهره دهى. ارزش دوست نه به جزوه شب آزمون است و نه به اندازه بهاى غذا و توپ فوتبال و كتاب داستان . قيمت دوست به اندازه صداقت و صفا و راستى و درستى او و احترامش به محبّت و پاييبندى اش به صميميت
