83
فرهنگ‌ نامه امنيت ملّي

۹۵.امام على عليه ‏السلامـ در حكمت‏هاى منسوب به ايشان ـ :كُشنده‏ترين چيز براى دشمنت آن است كه به وى نفهمانى كه او را دشمن گرفته‏اى .

3 / 8

كيفر ندادن بر پايه گمان و اتّهام

۹۶.الجمل :ابن عباس بر امير مؤمنان وارد شد و على عليه ‏السلام آغاز [ به سخن] كرد و فرمود : «اى ابن عباس! آيا نزد تو خبرى است؟» .
گفت : طلحه و زبير را ديدم .
به وى فرمود : «آن دو از من براى عمره اجازه خواستند و من هم ، پس از آن‏كه با سوگندهايى از آنان پيمان گرفتم كه حيله نكنند و بيعت نشكنند و فسادى ايجاد نكنند ، اجازه دادم .
اى ابن عباس! به خدا سوگند ، آنان ، جز فتنه قصدى ندارند . گويا مى‏بينم كه به مكّه رفته‏اند تا براى نبرد با من مدد جويند ؛ چرا كه يعلى بن منيه خيانت‏پيشه تبهكار ، ثروت‏هاى عراق و فارس را با خود بُرده تا در اين راه هزينه كند ، و به زودى اين دو مرد ، كارم را تباه مى‏كنند و خون پيروان و يارانم را مى‏ريزند» .
عبد اللّه‏ بن عباس گفت : اگر چنين نظرى دارى ، چرا به آنان اجازه دادى و چرا آنان را زندان نكردى و با آهن به بند نكشيدى تا مسلمانان را از شرّشان آسوده دارى؟
فرمود : «اى ابن عباس! آيا مرا وا مى‏دارى كه ستمْ آغاز كنم و بدى را پيش از نيكى به كار گيرم و آنان را بر پايه گمان و اتهام ، كيفر دهم و پيش از انجام دادن كار ، مؤاخذه كنم؟ هرگز! به خدا سوگند ، از آنچه خداوند از من پيمان گرفته از داورى بر پايه عدل و سخن حق عدول نمى‏كنم .
اى ابن عباس! من بدانان اجازه دادم و آنچه را از آنان سر مى‏زنَد ، مى‏دانم ؛ ليك در برابر آنان ، از خداوند كمك خواستم و به خدا سوگند ، آنان را خواهم كشت و اميدشان را نااميد خواهم ساخت ، و آن دو به خواسته‏شان نخواهند رسيد ؛ چرا كه خداوند ، آنان را بر ستمشان بر من و بيعت‏شكنى با من و تعدّى بر من ، مجازات خواهد كرد .


فرهنگ‌ نامه امنيت ملّي
82

۹۵.عنه عليه ‏السلامـ في الحِكَمِ المَنسوبَةِ إلَيهِ ـ :أقتَلُ الأَشياءِ لِعَدُوِّكَ ألّا تُعَرِّفَهُ أنَّكَ اتَّخَذتَهُ عَدُوّا . ۱

3 / 8

عَدَمُ العُقوبَةِ عَلَى الظِّنَّةِ والتُّهَمَةِ

۹۶.الجمل :دَخَلَ [ابنُ عَبّاسٍ] عَلى أميرِ المُؤمِنينَ عليه ‏السلام فَابتَدَأَهُ عليه ‏السلام وقالَ : يَابنَ عَبّاسٍ ، أعِندَكَ خَبَرٌ ؟
فَقالَ : قَد رَأَيتُ طَلحَةَ وَالزُّبَيرَ .
فَقالَ لَهُ : إنَّهُمَا استَأذَناني فِي العُمرَةِ ، فَأَذِنتُ لَهُما بَعدَ أنِ استَوثَقتُ مِنهُما بِالأَيمانِ ألّا يَغدِرا ولا يَنكُثا ولا يُحدِثا فَسادا . وَاللّه‏ِ يَابنَ عَبّاسٍ ما قَصَدا إلَا الفِتنَةَ ، فَكَأَنّي بِهِما وقَد صارا إلى مَكَّةَ لِيَستَعينا عَلى حَربي ، فَإِنَّ يَعلَى بنَ مُنيَةَ الخائِنَ الفاجِرَ قَد حَمَلَ أموالَ العِراقِ وفارِسَ لِيُنفِقَ ذلِكَ ، وسَيُفسِدُ هذانِ الرَّجُلانِ عَلَيَّ أمري ، ويَسفِكانِ دِماءَ شيعَتي وأنصاري .
فَقالَ عَبدُ اللّه‏ِ بنُ عَبّاسٍ : إذا كانَ عِندَكَ الأَمرُ كَذلِكَ فَلِمَ أذِنتَ لَهُما ؟ وهَلّا حَبَستَهُما وأوثَقتَهُما بِالحَديدِ ، وكَفَيتَ المُسلِمينَ شَرَّهُما ؟
فَقالَ لَهُ عليه ‏السلام : يَابنَ عَبّاسٍ ، أ تَأمُرُني أن أبدَأَ بِالظُّلمِ وبِالسَّيِّئَةِ قَبلَ الحَسَنَةِ ، واُعاقِبَ عَلَى الظِّنَّةِ والتُّهَمَةِ وآخُذَ بِالفِعلِ قَبلَ كَونِهِ ؟ كَلّا !
وَاللّه‏ِ لا عَدَلتُ عَمّا أخَذَ اللّه‏ُ عَلَيَّ مِنَ الحُكمِ بِالعَدلِ ، ولَا القَولِ بِالفَصلِ . يَابنَ عَبّاسٍ ، إنَّنيأذِنتُ لَهُما وأعرِفُ ما يَكونُ مِنهُما ، لكِنَّنِي استَظهَرتُ بِاللّه‏ِ عَلَيهِما ، وَاللّه‏ِ لَأَقتُلَنَّهُما ولَيَخيبَنَّ ظَنُّهُما ، ولا يَلقَيانِ مِنَ الأَمرِ مُناهُما ، فَإِنَّ اللّه‏َ يَأخُذُهُما بِظُلمِهِما لي ، ونَكثِهِما بَيعَتي ، وبَغيِهِما عَلَيَّ . ۲

1.. شرح نهج البلاغة لابن أبي الحديد : ج ۲۰ ص ۲۸۳ ح ۲۴۴ .

2.. الجمل : ص ۱۶۶ .

  • نام منبع :
    فرهنگ‌ نامه امنيت ملّي
    سایر پدیدآورندگان :
    شيخي،حميد رضا (مترجم)
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
    شمارگان :
    1000
    قیمت :
    12000 ریال
تعداد بازدید : 17884
صفحه از 112
پرینت  ارسال به