حُسن خلق است. ¹ هر مسلمانى که در برخورد با برادر مسلمان خويش، او را شاد کند، خدا را شاد کرده است. ²
راغب اصفهانى (اديب و طنزنويس قرن ششم هجرى) مى‌گويد:
مردم اگر شوخ‌طبعى نکنند، گويى در زندان‌اند ³
آناتول فرانس (طنزنويس نام‌آور فرانسه در آغاز قرن بيستم ميلادى) عقيده دارد که: فرزندان آدم، از دو نعمت برخوردارند که بدون آن دو، روزگارشان جهنّم مى‌شد: اوّل، شوخ‌طبعى و دوم، مهربانى. ⁴

قالب‌هاى شوخى

شوخ‌طبعان روزگار، هنر خويش را در شادى‌آفرينى، به شکل‌هاى گوناگون آشکار ساخته‌اند. شوخى، گاهى زبانى و گفتارى است که شنيدن آن (مثلاً از يک دوست) يا شنيدن مبادله آن بين دو تن ديگر (مثلاً از راديو)، اندوه را از دلِ ما مى‌بَرَد.
گاه نيز در مطالعه يک نوشته، شوخ‌طبعىِ نويسنده‌اى، ما را به تبسّم وا مى‌دارد. طنزها و لطيفه‌هاى مجلّات و حکايت‌هاى فُکاهى شعر و نثر کتاب‌ها از اين گونه‌اند.
برخى ديگر از شوخى‌ها تصويرى و نمايشى‌اند، مانند: فيلم‌ها و نمايش‌هاى کمدى در سينما و تئاتر و تلويزيون، کاريکاتورهاى مطبوعات، و... . اين نوع،

مؤمن، شوخ و شاداب است و منافق، اخمو و عصبى‌مزاج. ¹ هر که مؤمنى را شاد کند، مرا شاد کرده، و
هر که مرا شاد کند، خدا را شاد کرده است. ² هر که مؤمنى را اندوهگين سازد و سپس [براى جبران اين خطا] جهان را به او ببخشد، اين، موجب بخشودگى گناهش نخواهد بود. ³
ياران پيامبر(ص) مى‌گويند: او بيشتر وقت‌ها لبخند بر لب داشت؛ نرم‌خوترين و شاداب‌ترين و گشاده‌روترينِ مردم بود؛ هرگاه يارانش شعرى مى‌خواندند و مى‌خنديدند، او هم لبخند مى‌زد؛ بى صدا مى‌خنديد؛ گاهى در حال خنده، دندان‌هاى آسيايش آشکار مى‌شدند؛ ⁴ امّا هميشه يادآورى مى‌کرد که خنده زياد، قلب را مى‌ميراند. ⁵ امام على(ع)، جوان‌مرد اسلام و قهرمان عرصه‌هاى خطر، شوخ‌طبع بود و با مردم، بويژه در شرايط سختى و خستگى، مِزاح مى‌کرد، تا آن جا که مخالفان وى، همين اخلاق او را بهانه کردند تا از حکومت، محرومش سازند. ⁶ امام صادق(ع) در اين موضوع، فرموده است:
هيچ مؤمنى نيست که شوخى در طبع او نباشد ⁷ و شوخ‌طبعى، بخشى از