125
جوان، شادي و رضايت از زندگي

سه. عناصر ابداعي: رفتارهاي جديدي که کم‌کم، از سوي افراد يا گروه‌هايي در جامعه مطرح مي‌شوند و ممکن است که در آينده، به عناصر عمومي يا تخصّصي، تبديل شوند.
آنچه در بحث رابطه بين «فرهنگ» و «رضايت از زندگي» مطرح مي‌شود، وابسته به همين عناصر فرهنگي و بويژه عناصر عمومي فرهنگ است که نقش بسيار مهمّي در ايجاد گرايش‌ها و باورهاي مردم در زندگي و شکل‌دهي به جهان‌بيني آنها دارد.

عناصر شادي‌آفرين در فرهنگ‌ها

اگر عناصر فرهنگي را بر حسب کارکردهايي که دارند، طبقه‌بندي کنيم، شاهد کارکردهاي بسياري از قبيل: تأمين نيازهاي فطري و حياتي انسان، ايجاد همبستگي و انسجام اجتماعي، ايجاد تحرّک و پويايي اجتماعي، ايجاد هويّت فردي و اجتماعي، تعيين نگرش و جهان‌بيني افراد و گروه‌ها، شکل‌دهي به رابطه انسان و محيط پيرامونش و... خواهيم بود که در واقع مي‌توان تفاوت بين زندگي انسان و ديگر حيوانات را بر اساس فرهنگ‌پذير بودن بشر و تأثير کارکردهاي فرهنگي بر زندگي او دانست و به عبارتي، انسان را يک «حيوان فرهنگي» قلمداد کرد.
همان طور که اشاره شد، يکي از مهم‌ترين کارکردهاي فرهنگ، تعيين نگرش و جهان‌بيني افراد در زندگي فردي و اجتماعي است. بر اين اساس، افراد و گروه‌ها، راه و روش ويژه‌اي را در زندگي بر ‌مي‌گزينند، شيوه ارتباط آنها با پديده‌هاي پيرامونشان (مثل گياهان، حيوانات و حتّي اجسام بي‌جان) مشخّص مي‌شود و نحوه نگرش آنها به مفاهيم ذهني و انتزاعي (مانند غم و شادي، خوش‌بختي و تيره‌بختي و...) شکل مي‌گيرد. پس اين که انسان‌ها،


جوان، شادي و رضايت از زندگي
124

رفتارها و ويژگي‌هاي زندگي يک يا چند نفر خاص را ـ که جنبه عموميت پيدا نکرده‌اند ـ نمي‌توان «فرهنگ» ناميد.

3. فرهنگ، معنابخش و هويّت‌ساز است

هر فرهنگي که نتواند از عهده تعيين و معرّفي هدف اعلاي زندگي برآيد، از برآوردن آرمان‌هاي عالي حيات نيز ناتوان است. عناصر فرهنگي، تا زماني که به زندگي افراد يک جامعه، هويّت و معنا مي‌بخشند، مي‌توانند پايدار بمانند.

4. فرهنگ، پوياست

فرهنگ‌ها، بر اساس شرايط و امکانات محيطي و زماني، دائماً دگرگون مي‌شوند و فراگرد دگرگوني آنها، با تطبيق و سازگاري همراه است.

5. فرهنگ، يگانه‌ساز است

عناصر هر فرهنگ، گرايش دارند تا با ايجاد اشتراکات در زندگي افراد وابسته به آن فرهنگ، پيکري يکپارچه و به هم‌بافته و سازگار پديد آورند. در نتيجه، فرهنگ، از عوامل اتّحاد (يگانگيِ) گروه‌ها و جوامع، شمرده مي‌شود.

عناصر فرهنگي

اگر ساختار و اجزاي تشکيل‌دهنده فرهنگ‌ها را «عناصر فرهنگي» بناميم، مي‌توانيم آنها را به سه دسته زير تقسيم‌بندي کنيم:
يک. عناصر عمومي: رفتارهايي که در ميان مردم يک جامعه، مشترک‌ اند و عموميت دارند.
دو. عناصر تخصّصي: رفتارهايي که در ميان اعضاي گروه‌هاي تخصّصي، ظاهر مي‌شوند.

  • نام منبع :
    جوان، شادي و رضايت از زندگي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
تعداد بازدید : 191538
صفحه از 192
پرینت  ارسال به