برادران مورد اعتماد و کسانى که شما را به عيب‌هايتان واقف مى‌سازند و در باطن به شما خلوص و صفا دارند، و وقتى را هم به تفريحات و لذايذ خود اختصاص دهيد و از شادى ساعت‌هاى تفريح، نيروى لازم براى عمل به وظايف وقت‌هاى ديگر را
تأمين کنيد. ¹
نيز امام رضا(ع) در حديث ديگرى مى‌فرمايد:
از لذايذ دنيوى، نصيبى براى کاميابى خويش قرار دهيد و خواهش‌هاى دل را از راه‌هاى مشروع برآوريد و مراقبت کنيد که در اين کار، به مردانگى و شرافتِ شما آسيب نرسد و دچار اسراف و تندروى نشويد. از تفريح و سرگرمى‌هاى لذّت‌بخش، در اداره زندگى، مدد بجوييد. ²
آرى! با شادى، زندگى انسانْ معنا مى‌يابد و ناکامى و نااميدى و ترس و نگرانى، بى اثر مى‌شوند. در پرتو شادى است که انسان مى‌تواند به خودسازى بپردازد و در اجتماع، نقش سازنده‌اى ايفا کند.

عوامل شادى‌آفرين

عوامل شادى‌آفرين کدام‌اند؟ برخى در پاسخ به اين سؤال مى‌گويند: نبايد عوامل شادى‌آفرين را مشخّص کرد؛ چون اگر به شادى بينديشى، در واقع، شادى را از بين برده‌اى.
اين سخن، درست نيست؛ چون اگر انسان براى هر کارى آگاهى نسبى داشته باشد، مسلّط‌تر مى‌تواند آن کار را انجام دهد. چه طور ما براى بر پا کردن يک ساختمان، به همه عوامل و موانع مى‌انديشيم؛ امّا به چگونگىِ کسب شادى،

ديگرى قابل مقايسه نيست و حتّى غم و شادى نزدش يکسان مى‌شود:
غم و شادى بَرِ عارف چه تفاوت دارد
ساقيا باده بده، شادىِ او کاين غم از اوست! ¹
امّا با وجود اين، همه در جستجوى شادى‌اند و هيچ انسان متعادلى، گَرد غم به خانه کسى نمى‌ريزد. درست است آنان که ظرفيت وجودى بيشترى دارند، از غمْ استقبال مى‌کنند؛ ولى هيچ گاه براى خود و ديگرى آرزوى ماتم نمى‌کنند. تفاوت ره‌يافتگانِ وادى سلوک با مردمانِ معمولى، در اين است که آنان با غم، کنار مى‌آيند و در برابر آن، چهره در هم نمى‌کِشند.
پس هر چند که غم، لازمه زندگى بشر است، ولى هيچ انسانى، مأمور به ايجاد غم براى خود و يا ديگرى نيست؛ امّا براى شادى چرا. تلاش همه نيک‌انديشان آن است که دل‌هايى را شاد کنند و اندوهشان را بزدايند.
در اسلام، نکته‌هاى ارزشمندى در خصوص ايجاد شادى و نشاط آمده است. اين شادى‌ها گاهى براى خودِ آدمى و زمانى براى ديگران است. آن همه ثواب و پاداش که براى آوردن تبسّم به روى ديگرانْ ذکر شده و سفارش‌هايى که براى پوشيدن لباس‌هاى شاد، استفاده از بوى خوش، مهربانى و محبّت، شوخى و وارد کردن سُرور به قلب مردم و... شده است، همه براى ايجاد فضاى شاد و در نتيجه، تجديد قوا براى ادامه حرکت تکاملى است.
از ديدگاه پيشوايان معصوم(ع)، مَسرّت و شادى در تقسيم‌بندى اوقات و نظم روزانه، جايگاه ويژه‌اى دارد. امام رضا(ع) مى‌فرمايد:
کوشش کنيد که اوقات شما چهار زمان باشد: وقتى براى عبادت و خلوت با خدا، زمانى براى تأمين معاش، ساعتى براى معاشرت با