مدّت‌هاست که ثابت شده خوش‌بختى به پول و امکانات زياد، موقعيت اجتماعى بالا، زن يا مرد بودن، برخوردارى از چهره‏اى زيبا و... بستگى ندارد؛ چرا که اگر نگوييم بسيارى از دارندگان عوامل ياد شده، داراى گرفتاري‌ها و رنج‌هاى بيشترى از مردم عادى هستند، مى‏توان گفت که از نظر شادى پايدار درونى، امتيازى بر ديگران ندارند. پس شادکامى، به چه خصوصيات و عواملى مربوط است؟
پژوهش‌هاى تجربى، بر: صفات معينى از شخصيت، شغل متناسب با مهارت‌ها، پيوندهاى صميمانه دوستى، و ايمان مذهبى تأکيد مى‏کنند.
در ميان صفات و خصلت‌هاى شخصيت، اعتماد به نفس بالا، خوش‏بينى، برون‏گرايى و احساس و باورِ کنترل داشتن بر خود، اهميت بيشترى دارند. ^۱

الف. عوامل اصلى

خانم اليزابت هارلوک، روان‏شناس معاصر، سه «ميم» را عوامل اصلى شادى مى‏داند: 1. محبوبيت، 2. مقبوليت؛ 3. موفّقيت.
محبوبيت، يعنى ديگران را دوست داشته باشيم و ديگران نيز دوستمان داشته باشند.
مقبوليت، يعنى مورد پذيرش ديگران بودن و انجام دادن تعهّد و مسئوليتى مشخّص.
موفّقيت، يعنى موفّق بودن در کارها، بخصوص در کار و وظيفه اصلى و داشتن انگيزه براى دستيابي به موفّقيت. ^۲

ب. ديگر عوامل

در زير به مهم‏ترين عوامل مؤثّر بر شادى اشاره مى‏کنيم:

وجود عاطفه مثبت يا خوشايند و نبود عاطفه منفى يا ناخوشايند و يا به تعبير ديگر: زندگى رضايتمندانه و احساس خُشنودي فرد از زندگى. ^۱
شادکامى و نشاط، حالتى است که در آن، شخص، تمايل به تغيير مثبت دارد و به تعبير ديگر، نشاط يعنى سرزندگى و آمادگى براى پيشرفت.
روان انسان در مقابل عوامل بيرونى و درونى، واکنش‌هاى مختلفى را از خود نشان مى‏دهد که به آنها «هيجان» مى‏گويند. يکى از جنبه‏هاى هيجان ـ که گاه مثبت‏اند و گاه منفى ـ ، «شادى» است که با واژه‏هايى چون: سُرور، نشاط و خوش‌حالى، هم‌معناست. تعريف‌هاى پراکنده‏اى از اين هيجان شده است و در آنها شادى به: مجموع دردها، ترکيبى از عاطفه مثبت بالا و عاطفه منفى پايين، احساس مثبتى که ناشى از حسّ ارضا و پيروزى است، و... معنا شده است. ^۲
به طور خلاصه مى‏توان گفت: هر انسانى مطابق جهانبينى و انديشه خويش، اگر به چيزهاى مورد علاقه‏اش برسد، در خود، حالتى احساس مى‏کند که «شادى» نام دارد. به بيان ديگر، شادى، نبود نگرانى و اندوه در قلب و ذهن انسان است. ^۳

عوامل مؤثّر بر شادى

مطالعات و پژوهش‌هاى روان‌شناسان در سال‌هاى اخير، نشان مى‏دهد که اگر مردم، عوامل شادى‌بخش نسبتاً پايدار (مانند: همسر يا دوستانى مهربان و حمايت کننده، شغلى سالم و سازنده، برنامه تفريحى لذّت‌بخش و منظم) را با شادي‌هاى کوچک و گذرا (نظير:
گرفتن نمره خوب يا تشويق کارى، رفتن به گردش يا مسافرتى کوتاه مدت) بياميزند، به بالاترين درجه شادى نايل مى‏شوند. ^۴