الفصل الرابع والعشرون: جوامِعُ ما لا يَنبَغي لِلمُصَلّي

۳۶۵.الإمام عليّ عليه السلام :لا يَقومَنَّ أحدُكُم فِي الصَّلاةِ مُتَكاسِلاً ولا ناعِسًا ولا يُفَكِّرَنَّ في نَفسِهِ فَإِنَّهُ بَينَ يَدَي رَبِّهِ عز و جل ، وإنَّما لِلعَبدِ مِن صَلاتِهِ ما أقبَلَ عَلَيهِ مِنها بِقَلبِهِ ^۱ .

۳۶۶.الإمام الباقر عليه السلام :إذا قُمتَ فِيالصَّلاةِ فَعَلَيكَ بِالإِقبالِ عَلى صَلاتِكَ، فَإِنَّما يُحسَبُ لَكَ مِنها ما أقبَلتَ عَلَيهِ ، ولا تعبَث فيها بِيَدِكَ ولا بِرَأسِكَ ولا بِلِحيَتِكَ ، ولا تُحَدِّث نَفسَكَ ، ولا تَتَثاءَب ، ولا تَتَمَطَّ ^۲ ، ولا تُكَفِّر ^۳ فَإِنَّما يَفعَلُ ذلِكَ المجوسُ ، ولا تَلَثَّم ^۴ ولا تَحتَفِز ^۵ [ولا ]تُفَرِّج كما يَتَفَرَّجُ البَعيرُ ، ولا تُقْعِ ^۶ عَلى قَدَمَيكَ ، ولا تَفتَرِش ذِراعَيكَ ، ولا تُفَرقِع أصابِعَكَ ، فَإِنَّ ذلِكَ كُلَّهُ نُقصانٌ مِنَ الصَّلاةِ ^۷ .

۳۶۷.القاضِي النُّعمانُ عَنِ الإمامِ الصّادقِ عليه السلام :أنَّهُ كَرِهَ التَّثاؤُبَ والتَّمَطّيَ فِي الصَّلاةِ ، والتَّثاؤُبُ والتَّمَطّي إنَّما يَعتَريانِ عَنِ الكَسَلِ ، فَهُوَ مَنهيٌّ عَن أن يُتَعَمَّدَ أو يُستَعمَلَ ، والتَّثاؤُبُ شَيءٌ يَعتَري عَن غَيرِ تَعَمُّدٍ ، فَمَنِ اعتَراهُ ولَم يَملِكهُ
فَليُمسِك يَدَهُ عَلى فيهِ ويَرُدَّهُ ولا يَثنِهِ ولا يَمُدَّهُ ^۸ .

فصل بيست و چهارم: كليات آنچه براى نمازگزار شايسته نيست

۳۶۵.امام على عليه السلام :هيچيك از شما، سست و خواب آلود به نماز نايستد و به خود نينديشد كه همانا در پيشگاه پروردگارش عز و جل مى باشد. و براى بنده از نمازش تنها آنچه با دلش به آن توجه داشته، مى ماند.

۳۶۶.امام باقر عليه السلام :هنگامى كه در نماز ايستاده اى به نمازت توجه كن ، كه تنها آنچه بدان توجه دارى برايت حساب مى شود و در آن با دست و سر و ريشت بازى نكن ، با خود سخن مگو، خميازه مكش و دستان و سينه ات را كشيده و باز مكن ، دستانت را بر هم مگذار كه اين كار مجوس است ^۹ . بر دهانت چيزى مبند، خود را جمع نكن ، بلكه باز كن همانگونه كه شتر باز مى كند، بر كف پاهايت منشين و ساعدهايت را بر زمين مگستران ، انگشتانت را مشكن ، كه همه اين ها كم گذاشتن از نماز است.

۳۶۷.قاضى نعمان از امام صادق عليه السلام :ايشان خميازه و دستها را كشيدن و
سينه باز كردن را در نماز ناپسند مى شمرد ^۱۰ . خميازه و دست و سينه بازكردن به جهت كسالت عارض مى شوند و قصد آن و انجامش نهى شده است و خميازه بى قصد هم مى آيد . پس هر كس به آن گرفتار شد و نتوانست خود را نگه دارد ، دستش را بر روى دهانش بگذارد و جلوى آن را بگيرد و آن را تكرار نكند و طول ندهد.

۳۶۳.المُعَلَّى بنُ خُنَيس :سَأَلتُ أبا عَبدِاللّهِ عليه السلام عَنِ الصَّلاةِ عَلى ظَهرِ الطَّريقِ ؟ فَقالَ :لا ، اجتَنِبُوا الطَّريقَ ^۱ .

۳۶۴.مُحَمَّدُ بنُ الفُضَيل^۲ : قالَ الرِّضا عليه السلام : كُلُّ طَريقٍ يوطَأُ ويُتَطَرَّقُ كانَت فيهِ جادَّةٌ أو لم تَكُن لا يَنبَغِي الصَّلاةُ فيهِ ، قُلتُ : فَأَينَ اُصَلّي ؟ قال : يَمنَةً ويَسرَةً ^۳ .

۳۶۳.معلّى بن خنيس:از امام صادق عليه السلام درباره نماز بر روى جاده پرسيدم. فرمود: نه، از راه، دور شويد.

۳۶۴.محمد بن فضيل^۴ : امام رضا عليه السلام فرمود: هر راهى كه بر آن گام گذاشته و رفت و آمد مى شود، بزرگراه باشد يا نباشد، نماز در آن شايسته نيست. گفتم: پس كجا نماز بگزارم؟ فرمود: در چپ و راست آن.